واکاوی نگرش کریشنامورتی به عقیده و ایدئولوژی

Abstract

ایدئولوژی از جمله مفاهیم مغلقی است که اندیشمندان زیادی از علوم مختلف در مورد آن سخن به میان آورده و بررسی کرده‏اند؛ تعریف جامع و مانعی از آن که بین اندیشمندان اجماعی بوده و یا حداقل مورد قبول اکثر آنان باشد، ارائه داده نشده است؛ از تعاریف و ویژگی‏هایی که اندیشمندان برای ایدئولوژی مطرح کرده‏اند، می‏توان اندیشمندان را به سه طیف اصلی تقسیم کرد. گروهی نگرشی مثبت به ایدئولوژی داشته و آن را لازمه زندگی بشری معرفی کرده‏اند؛ گروهی با ارائه تعاریفی منفی‌نگرانه از ایدئولوژی نه تنها آن را مثبت ارزیابی نکرده‏اند، بلکه عامل جدایی‏ها و تفرق معرفی کرده و در صدد نفی آن برآمده‏اند؛ گروهی نیز ایدئولوژی را مفهومی خنثی معرفی می‏کنند که می‏تواند هم متصف به ویژگی‌های مثبتی باشد که عده‏ای از اندیشمندان مطرح کرده‏اند و هم متصف به ویژگی‏های منفی مطرح شده از سوی برخی دیگر از اندیشمندان شود. جیدو کریشنامورتی از جمله اندیشمندانی است که دید منفی به ایدئولوژی داشته و آن را به جهت پاره‏ای از خصیصه‏های ادعایی از جمله تفرق و جداسازی، اغواکننده‏گی و ... رد می‏کند؛ که این طرز نگرش از دید اندیشمندان دینی و غیردینی مطرود است.