مطالعۀ اثر عصاره‌های متانولی سیر و دارچین و دود مایع حاصل از ضایعات توتون، بر مهار قارچ بیمارگر پژمردگی فوزاریومی توتون(Fusarium oxysporum f.sp. nicotianae)

Abstract

قارچ بیمارگرعامل پژمردگی فوزاریومی توتون از عوامل مهم بیماری‌زای گیاهی می­باشد که در تمام نقاط دنیا پراکنده بوده و می­تواند موجب خسارت محصول در کشور­های تولید کننده توتون گردد. مدیریت این عامل بیماری‌زا با استفاده از سموم شیمیایی، استفاده ارقام مقاوم، کنترل بیولوژیک و همچنین استفاده از عصاره‌های گیاهی انجام می‌شود. به دلیل هزینه بالای مبارزه شیمیایی و آلودگی­های زیست محیطی ناشی از آن، عصاره‌های گیاهی برای مدیریت این عامل بیماری ارجحیت دارند. این تحقیق با هدف بررسی اثر بازدارندگی عصاره‌های متانولیسیر و دارچین و دودمایع حاصل از ضایعات توتونبر رشد قارچ‌ بیمارگرپژمردگی فوزاریومی توتون در آزمایشگاه و انتخاب غلظت مناسب در مرکز تحقیقات‌ و آموزش تیرتاش در سال 1397 انجام شد. عصاره­گیری از گیاهان سیر و دارچین با استفاده از حلال متانول انجام شد و همچنین از دود مایع حاصل از پیرولیز ضایعات توتون استفاده شد. ضایعات توتون در کوره در شرایط بدون اکسیژن پیرولیز شدند و دود حاصل با استفاده از آب سرد، خنک شده و تبدیل به دود مایع گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمار اول عصاره گیاهی شامل سه گونه گیاهی (سیر، توتون و دارچین) و عامل دوم غلظت در شش سطح (0، 250، 500، 1000، 2000 و 4000 پی­پی­ام) در نظر گرفته شد. بررسی بازدارندگی عصاره‌های گیاهی با استفاده از روش اختلاط با محیط کشت انجام شد. نتایج نشان داد که عصاره گیاهان سیر و دارچین و دود مایع (توتون) اثر بازدارندگی خوبی بر رشد قارچ‌ مورد بررسی در این مطالعه داشتند. با افزایش غلظت عصاره‌های گیاهی، اثر بازدارندگی روی رشد میسیلیومی قارچ‌ بیمارگر پژمردگی فوزاریومی توتونافزایش یافت. حداقل غلظت بازدارندگی دود مایع حاصل از ضایعات توتون و عصاره متانولی سیر و دارچین بر قارچ‌ عامل بیماری به ترتیب 2000، 4000 و 4000 پی­پی­ام بود. دود مایع ضایعات توتون در غلظت­های بیشتر از 2000 پی­پی­ام دارای اثر قارچ­کشی و عصاره متانولی سیر و دارچین در غلظت­های بیشتر از 4000 پی­پی­ام دارای اثر قارچ­ایستایی بودند.