بررسی وضعیت آلودگی به بیماری پژمردگی فوزاریومی توتون در استان گلستان

Abstract

<strong>قارچ عامل بیماری پژمردگی فوزاریومی توتون از عوامل بیماری­‌زای گیاهی با اهمیت می­باشد که در تمام نقاط دنیا پراکنده بوده و می­تواند موجب خسارت محصول در کشور­های تولید کننده توتون گردد. کنترل این عامل بیماری­‌زا با استفاده از آفت­‌کش­‌ها، تناوب زراعی، ارقام مقاوم، کنترل بیولوژیک، استفاده از عصاره‌­های گیاهی و غیره انجام می­‌شود به منظور بررسی وضعیت آلودگی به این بیماری در مزارع توتون استان گلستان، تعداد 45 مزرعه توتون در پنج روستای منطقه گرگان (والش­آباد، تقرتپه، جعفر­آباد، نوده­ملک و قـرق) و چهار روستا در منطقه علی­آباد (برفتـان، پیچـک­محـله، الازمن و فاضل­آباد) در سال زراعی 1395، انتخاب و از زمان ظهور علایم بیماری طی بازدید­های منظم هفتگی، میزان وقوع بیماری بر روی اندام­های هوایی توتون در طول دوره آلودگی در مزارع یادداشت­برداری شد. تجزیه آماری داده­ها با استفاده از نرم­افزار Stat Graphics Centurion XV, Version 15.2.05 (شرکت Stat Point) صورت پذیرفت. نتایج تحقیقات نشان داد که از لحاظ حداکثر وقوع بیماری در مناطق مختلف اختلاف معنی­داری وجود نداشت اما در مزارع مختلف یک روستا اختلاف معنی­داری در سطح احتمال 99 درصد وجود داشته است. حداکثر میزان آلودگی مزرعه­ای با 2/48 درصد آلودگی در روستای والش­آباد بود و در مجموع روستای والش­آباد با 16/31 درصد، بیش­ترین آلودگی و روستای تقرتپه کم­ترین آلودگی (5/18درصد) را داشته است. از لحاظ سطوح زیر منحنی­های پیشرفت بیماری نیز بین مناطق اختلاف معنی­داری مشاهده نشد؛ اما در مزارع مختلف یک روستا اختلاف معنی­دارمشاهده شد. حداکثر سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری در یکی از مزارع روستای والش­آباد (2/1816) بود. در مجموع روستای والش­آباد بیش­ترین سطح زیر منحنی (2700) پیشرفت بیماری و روستای تقر­تپه کم­ترین سطح زیر منحنی (8/971) پیشرفت بیماری را داشته است. نتایج حاصل از این بررسی نشان می­دهد بیماری پژمردگی فوزاریومی توتون در تمام مناطق توتون­کاری استان گلستان (گرگان و علی­آباد) با میزان وقوع متفاوت گسترش دارد. </strong>