اثر تنش آبی بر برخی ویژگی‌های رشدی و فیزیولوژیکی ژنوتیپ‌های برتر زیتون (Olea europaea L.) در شرایط گلدان

Abstract

<strong>چکیده</strong><br /> <strong>این پژوهش به منظور ‌</strong><strong>بررسی</strong><strong> اثر تنش آبی </strong><strong>بر </strong><strong>ویژگی‌های </strong><strong>رشدی و فیزیو</strong><strong>لوژیکی هفت ژنوتیپ بومی برتر</strong><strong> زیتون </strong><strong>در ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو واقع در استان کرمانشاه در سال زراعی 94-93 اجرا گردید. </strong><strong>ژنوتیپ‌های بومی برتر زیتون</strong><strong>D₁</strong><strong>، </strong><strong>Dd₁</strong><strong>، </strong><strong>GW</strong><strong>،</strong><strong>Ps₁ </strong><strong>،</strong><strong>Bn₃</strong><strong>،</strong><strong>Bn₆</strong><strong> و </strong><strong>Ds₁₇</strong><strong> درآزمایش </strong><strong>فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی</strong><strong> با سه تکرار تحت چهار </strong><strong>تیمار</strong><strong> آبیاری قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری شامل </strong><strong>آبیاری به </strong><strong>میزان 100 درصد آبیاری (شاهد)، 80، 60 و 50 درصد تبخیر و تعرق </strong><strong>بودند، به‌طوری‌که تیمار 100 درصد به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. به‌ منظور تعیین پاسخ ژنوتیپ‌ها به تنش خشکی صفات رویشی مانند ارتفاع، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک شاخه و ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به شاخه</strong><strong> و نیز صفات فیزیولوژیکی محتوای نسبی آب برگ، درصد نشت یونی، مقدار کلروفیل کل و مالون‌دی‌آلدهید </strong><strong>ثبت گردید. عملیات آماری تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها به روش دانکن انجام گرفت. نتایج نشان داد که ژنوتیپ </strong><strong>Bn₃</strong><strong> بیشترین ارتفاع و ژنوتیپ</strong><strong>D₁</strong><strong> کمترین ارتفاع را داشت. ژنوتیپ </strong><strong>Bn₃</strong><strong> بیشترین تعداد برگ را داشته اگر چه</strong><strong>ژنوتیپ‌های </strong><strong>D₁</strong><strong>،</strong><strong>Dd₁</strong><strong> و ژنوتیپ </strong><strong>Gw</strong><strong> در یک کلاس قرار گرفتند اما از نظر </strong><strong>مقدار</strong><strong>کمترین تعداد برگ مربوط به ژنوتیپ </strong><strong>D₁</strong><strong> بود. بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ وزن تر و خشک برگ تفاوت معنی‌داری وجود داشت به‌طوری‌که بیشترین وزن تر و خشک برگ مربوط به ژنوتیپ </strong><strong>Bn₃</strong><strong> و کمترین وزن تر و خشک برگ مربوط به ژنوتیپ </strong><strong>D₁</strong><strong> بود. بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ وزن تر و خشک شاخه</strong><strong> و ریشه و نیز نسبت وزن خشک ریشه به شاخه</strong><strong>تفاوت معنی‌داری وجود داشت به‌طوری‌که بیشترین وزن تر و خشک شاخه مربوط به ژنوتیپ </strong><strong>Ds₁₇</strong><strong> و کمترین وزن ‌تر و خشک ریشه مربوط به ژنوتیپ </strong><strong>Gw</strong><strong> بود. ژنوتیپ‌های </strong><strong> Bn₃</strong><strong>و </strong><strong>Dd₁</strong><strong> بیشترین نسبت وزن خشک ریشه به شاخه را داشتند و کمترین نسبت مربوط به ژنوتیپ </strong><strong>Bn₆</strong><strong> بود. از نظر صفات فیزیولوژیکی ژنوتیپ </strong><strong>Bn₃</strong><strong> و </strong><strong>Ds₁₇</strong><strong> دارای بیشترین مقدار درصد محتوای نسبی آب برگ و میزان کلروفیل</strong><strong>کل بودند. میزان درصد نشت یونی و مالون‌دی‌آلدهید در </strong><strong>ژنوتیپ </strong><strong>Bn₃</strong><strong> و </strong><strong>Ds₁₇</strong><strong> کمترین مقدار بود. بنابرین این دو ژنوتیپ به‌عنوان </strong><strong>ژنوتیپ‌های</strong><strong> مقاوم به خشکی معرفی می‌گردند.</strong>