بررسی مقاومت به سرما در ارقام و لاین‌های گلرنگ با استفاده از شاخص‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیائی

Abstract

<strong>هدف از این مطالعه بررسی واکنش مراحل جوانه زنی و گیاهچه‌‌ای ژنوتیپ‌های مختلف گلرنگ به دما‌های زیر مطلوب و ارتباط آن با نتایج حاصل از ارزیابی این ژنوتیپ‌ها در شرایط مزرعه بود. </strong><strong>بدین منظور 16 ژنوتیپ پاییزه گلرنگ</strong><strong>از نظر تحمل سرما و یخ زدگی در دو مرحله جوانه زنی و گیاهچه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تاثیر دما، ژنوتیپ و نیز اثر متقابل آن‌ها بر درصد و سرعت جوانه زنی بسیار معنی دار بود. دماهای کمتر از 15 درجه سانتی‌گراد باعث کاهش معنی‌دار حداکثر جوانه زنی شد. کم ترین و بیش ترین درصد جوانه زنی به ترتیب در دماهای 5 و 15 درجه سانتی‌گراد حادث شد. تنش سرما غلظت پرولین و قندهای محلول برگ را به طور معنی‌داری افزایش داد و بین ارقام و ژنوتیپ‌‌های مختلف از نظر این صفت تنوع ژنتیکی زیادی دیده شد.</strong><strong> نتایج</strong><strong>نشان داد که تنش سرما نیز باعث افزایش خسارت به غشاء سلولی و تراوش الکترولیت‌ها و بالا رفتن هدایت الکتریکی محلول حاوی برگ شده و بین ارقام و لاین</strong><strong>‌</strong><strong>ها از نظر درصد خسارت به غشاء سلول اختلاف معنی داری در سطح 1% وجود داشته است. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اختلاف بین ارقام از نظر وزن هزار دانه، تعداد روز تا گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته و عملکرد دانه در سطح احتمال 1 % معنی دار بود. تجزیه کلاستر بر اساس صفات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه، 16 ژنوتیپ ارزیابی شده را در 3 گروه متفاوت قرار داد که ژنوتیپ‌های موجود در کلاستر 3 (ژنوتیپ‌های شماره 1، 16، 15 و 2) به علت دارا بودن سرعت جوانه زنی بیش تر، غلظت پرولین بالاتر، عملکرد دانه بالاتر و همچنین درصد کم تر خسارت به غشاء سلولی به عنوان ژنوتیپ‌های برتر شناخته شدند. </strong>