شناسایی ارقام بومی گلابی در بخش های مرکزی و غربی استان کردستان

Abstract

<strong>غرب ایران </strong><strong>بر اساس نظریه پژوهشگران</strong><strong> بخشی از مرکز پیدایش گلابی است و با توجه به وضعیت توپوگرافی و شرایط جغرافیایی استان کردستان، پوشش گیاهی از تنوع ویژه­ای برخوردار است. گلابی</strong><strong>­</strong><strong>های بومی در این استان همانند انواع وحشی گلابی از تنوع ویژه</strong><strong>­</strong><strong>ای برخوردار </strong><strong>می</strong><strong>­باشد. لذا شناسایی ­</strong><strong>ارقام</strong><strong> متنوع بومی تحت کشت امری ضروری به نظر می­رسد. بر ­این اساس به منظور شناسایی ارقام بومی گلابی در بخشهای </strong><strong>مرکزی و غربی</strong><strong> استان کردستان بررسی­های لازم بعمل آمد. در این بررسی­ها با بکارگیری صفات فنوتیپی جهت شناسایی ارقام موجود، 58 صفت فنوتیپی مربوط به اندامهای مختلف گیاه (گل، میوه، برگ و شاخه) اندازه­گیری شد. این اندازه­گیری­ها از آغاز رشد تا خزان کامل برگ در دو سال متوالی و با میانگین20 داده برای هر صفت مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق از میان 416 درخت بررسی شده 28 رقم مختلف مشخص شدند. پس از کد گذاری صفات غیر­عددی همراه با صفات عددی که کمتر تحت تاثیر عوامل محیطی قرار می­گیرند، بررسی­های آماری(تجزیه علیت، همبستگی بین صفات و تجزیه کلاستر) با استفاده از برنامه­های نرم افزاری </strong><strong>spss</strong><strong>و</strong><strong>NTYSIC2</strong><strong> انجام گرفت. تحلیل جدول و دندروگرام حاصله از تجزیه کلاستر، تعداد 28 رقم را مشخص و میزان قرابت و خویشاوندی آنها را نشان داد. با انجام تجزیه به مولفه­ های اصلی، مولفه اول 62/84% از کل واریانس متغیرهای اولیه را توجیه نمود. تجزیه به مولفه­های اصلی تطابق نسبتا خوبی با تجزیه کلاستر داشت. همچنین مشاهدات ما در رابطه با بعضی از صفات فنوتیپی مانند تعداد گل و میوه در هر گل­آذین با نتایج برخی از نویسندگان مغایرت داشت. </strong>