افزایش بیان ژن‌های چاویکول O-متیل ترنسفراز و سینامات 4-هیدروکسیلاز تحت تأثیر متیل جاسمونات در گیاه دارویی ریحان (.Ocimum basilicum L)

Abstract

<strong>اسانس ریحان سرشار از ترکیبات فنیل پروپانوئیدی بوده و آنزیم چاویکول </strong><strong>O</strong><strong>-متیل ترنسفراز (</strong><strong>CVOMT</strong><strong>) و سینامات 4-هیدروکسیلاز (</strong><strong>C₄H</strong><strong>) از آنزیم‌های مؤثر در تولید این ترکیبات می‌باشد. به‌منظور بررسی تاثیر متیل جاسمونات به‌عنوان محرک بر میزان بیان ژن‌های کد‌کننده این دو آنزیم، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه اجرا شد. محلول‌پاشی متیل جاسمونات با سه غلظت صفر، 0/1 و 0/5 میلی مولار در مرحله گلدهی کامل بر روی برگ‌های گیاهان سالم انجام گرفت. نمونه‌های برگی صفر، 24، 48 و 72 ساعت پس از محلول‌پاشی برداشت و میزان بیان نسبی ژن‌ها با </strong><strong>Real time PCR</strong><strong> بررسی شد. تجزیه واریانس داده‌ها با در نظر گرفتن غلظت متیل جاسمونات به‌عنوان عامل اصلی و زمان به‌عنوان عامل فرعی به‌صورت طرح اسپیلیت پلات در زمان انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین داده‌ها، بیشترین میزان بیان نسبی ژن </strong><strong>CVOMT</strong><strong> در غلظت 0/5 میلی مولار و زمان 48 ساعت بعد از محلول‌پاشی حاصل شد </strong><strong>(p≤0.01)</strong><strong>. اثر غلظت­های مختلف متیل جاسمونات و زمان بعد از محلول‌پاشی بر میزان بیان نسبی ژن </strong><strong>C₄H</strong><strong> معنی‌دار بود </strong><strong>(p≤0.05)</strong><strong>. بیشترین میزان بیان نسبی این ژن در غلظت 0/1 میلی مولار بود. هم‌چنین میزان بیان نسبی این ژن 48 ساعت بعد از محلول‌پاشی به بیشترین مقدار رسید. هر دو غلظت متیل جاسمونات باعث افزایش معنی‌دار بیان ژن‌های کدکننده دو آنزیم مذکور شد که احتمالاً می‌تواند منجر به افزایش تولید ترکیبات فنیل پروپانوئیدی مانند چاویکول و متیل چاویکول در ریحان شود.</strong>