تعیین زمان مناسب، استفاده از شبه هورمون آدمیرال (Pyriproxyfen) در شکستن دیاپوز سن گندم Eurygaster integriceps Put. و تهیه تخم برای زنبورTrissolcus grandis Thomson پارازیتوئیدتخم سن گندم

Abstract

سن گندم<em>Eurygaster integriceps </em>Put<em>. </em> آفت مزارع گندم و جو در ایران می‌باشد. زنبور پارازیتوئید <em>Trissolcus grandis </em>Thomson یکی از مناسبترین میزبان های تخم سن گندم است. هدف از این تحقیق شکستن دیاپوز سن گندم با استفاده از هورمون آدمیرال و تعیین میزان پارازیتیسم تخم سن گندم توسط زنبور <em>T. grandis</em>روی این گونه تخمها بود. سن های جمع آوری شده با آدمیرال 10 درصد به میزان 2 در هزار به طور موضعی روی سطح شکمی تیمار شدند. این آزمایش در 4 تیمار زمانی (تیر، مرداد، شهریور، مهر) و هر تیمار شامل 4 تکرار بود. یک تیمار شاهد (بدون آدمیرال) نیز در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد کاربرد هورمون جوانی آدمیرال در ماههای تیر، مرداد، شهریور و مهر که سن گندم در دیاپوز بسر می برد باعث شکستن دیاپوز سن گندم می شود و سن ها شروع به جفت گیری وتخم ریزی می کنند. بین ماه های مختلف سال بیشترین درصد تخم گذاری با 6/39 درصد و بیشترین درصد پارازیتیسم تخم سن گندم با حدود60 درصد مربوط به تیرماه بود. بنابراین چنین استنباط می شود که تیرماه مناسب ترین زمان برای شکستن دیاپوز سن گندم جهت تخم گیری از آن ها برای زنبورهای پارازیتویید باشد. مقایسه درصد خروج زنبورپارازیتوئید در ماه های تیر، مرداد، شهریور و مهر نیز نشان داد که در تمام این ماه ها هیچکدام از زنبورها قادر به خروج از تخم سن نبودند و گذشت زمان کمکی به حل این مشکل نکرد.