اثر ضد قارچی عصاره آویشن شیرازی و چویل بر قارچ عامل پژمردگی گوجه‌فرنگی، Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici، در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای

Abstract

بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی ناشی از <em>Fusarium oxysporum </em>f.sp. <em>lycopersici</em> از مهم‌ترین بیماری‌های این محصول محسوب می‌شود. با توجه به خطرات زیست محیطی که ناشی از مصرف بی‌رویه سموم شیمیایی است، استفاده از روش‌های غیرشیمیایی و طبیعی جهت کنترل عوامل بیماری‌زا، ضروری به نظر می‌رسد و لذا این تحقیق با هدف امکان سنجی استفاده از عصاره‌های گیاهی در مبارزه با بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی انجام شد. در این بررسی اثر ضدقارچی عصاره دو گیاه چویل <em>Ferulago angulata</em> و آویشن شیرازی <em>Zataria multiflora</em> بر قارچ <em>Fusarium oxysporum </em>f.sp.<em> lycopersici</em> در آزمایشگاه و گلخانه مورد مطالعه قرار گرفت. غلظت­های 4/0، 8/0و 2/1 درصد از عصاره­های مذکور به محیط کشت PDA اضافه شد و محیط کشت بدون عصاره به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. تاثیر عصاره آبی اندام­های هوایی این دو گیاه به تفکیک در جلوگیری از رشد میسیلیوم قارچ در محیط غذایی PDA در داخل تشتک پتری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عصاره­های به کار برده شده بر رشد این قارچ اثر بازدارندگی دارند که تأثیر عصاره‌ی برگ آویشن شیرازی با غلظت‌ 2/1 درصد بیشتر از برگ چویل ارزیابی گردید. در شرایط گلخانه‌ای نیز تاثیر گیاهان مذکور با سه غلظت فوق در یک طرح کامل تصادفی بر پایه فاکتوریل با 12 تیمار انجام شد و شدت آلودگی با الگوی Ishikawa تعیین گردید. تیمار­های برگ آویشن شیرازی با غلظت 4/0، 8/0 و 2/1 درصد، برگ چویل با غلظت 2/1 و گل چویل با غلظت 8/0 و 2/1 درصد بهترین تیمار­ها در آزمایش گلخانه­ای ارزیابی شدند. <br /><em> </em>