بررسی نظریه‌های تأثیرگذاری انقلاب اسلامی بر روابط بین‌الملل/علیرضا دانشیار

Abstract

با وقوع انقلاب اسلامی، ادبیات نظری تأثیرگذاری انقلاب‌ها بر روابط بین‌الملل تقویت شد. وقوع انقلاب اسلامی از آنجا که به احیای فرهنگ دینی و طرح الگوی دین‌محور در عرصه روابط بین‌الملل منجر شد، انگاره‌ها و مفروضات سکولار این عرصه را با چالش مواجه ساخت. سه گروه درباره تأثیرگذاری انقلاب اسلامی بر روابط بین‌الملل نظریه‌پردازی کرده‌اند. گروه اول بر شاخصه‌های ویژه اسلامی و انقلابی و بیشتر بر ویژگی فرهنگی و محتوایی انقلاب اسلامی تأکید دارند. گروه دوم افزون بر این، درصددند تا تأثیرگذاری انقلاب اسلامی را با استفاده از روش‌ها و شیوه‌های الگویی به اثبات برسانند. گروه سوم که برخی از نویسندگان غربی در آن جای می‌گیرند، بر اساس رویکردهای تلفیقی به بررسی پیامدهای انقلاب اسلامی ایران در حوزه سیاست خارجی و تأثیر آن بر روابط بین‌الملل پرداخته‌اند. در ابعاد عینی، توجه به تأثیرات فرهنگی و سیاسی انقلاب اسلامی و نیز توجه به تحولات و منازعات ایران در آینده و تدوین برنامه و پیش‌بینی احتمالات پیش رو از اهمیت بالایی برخوردار است.