اثر سطوح مختلف شوری روی برخی از ویژگی‌های فیزیولوژیکی و رشد سلول‌های سه رقم سیب‌زمینی (.Solanum tuberosum L) در شرایط درون‌شیشه‌ای

Abstract

روش‌های کشت بافت به‌طور وسیعی به‌منظور اصلاح محصولات، به‌ویژه برای انتخاب گیاهان متحمل به شوری استفاده می‌شوند. شوری مهم‌ترین تنش غیرزیستی است که بر عملکرد گیاهان در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد. در این تحقیق ویژگی‌های فیزیولوژیکی و رشد سلول‌های سه رقم سیب‌زمینی (آگریا، مارفونا و سانته) در 6 سطح شوری مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا پینه‌ها از میان‌گره‌های ساقه روی محیط‌کشت نیمه‌جامد موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی دو گرم در لیتر 2-4,D و 4/0 گرم در لیتر کینتین تولید شدند. سپس پینه‌ها به محیط‌کشت‌های مایع دارای همان ترکیبات هورمونی انتقال یافتند و پس از یک واکشت، سیستم کشت سلول‌های معلق مستقر گردید. سلول‌های حاصل نهایتاً در محیط‌کشت‌های مایع حاوی غلظت‌های صفر (شاهد)، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی‌مولار کلریدسدیم قرار داده شدند. این پژوهش به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه­ ی کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. در غلظت‌های مختلف کلریدسدیم در محیط‌کشت مایع، میزان وزن تر و خشک، پرولین، کربوهیدرات‌های محلول کل، پروتئین محلول کل، غلظت سدیم و پتاسیم سلول‌ها اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نمک، میزان پرولین، کربوهیدرات‌های محلول کل، پروتئین‌های محلول، وزن خشک و غلظت سدیم سلول‌ها افزایش و میزان وزن تر و غلظت پتاسیم آن‌ها کاهش یافت. واکنش سه رقم سیب‌زمینی به سطوح مختلف شوری متفاوت بود. رقم سانته بیش‌ترین میزان تجمع پرولین، قندهای محلول کل، پروتئین محلول کل و پتاسیم را داشت. این نتیجه می‌تواند بیانگر تحمل بیشتر این رقم نسبت به تنش شوری اعمال شده باشد.