ارزیابی فنی و اقتصادی کاشت مخلوط گیاهان علوفه‌ای با جو در شرایط دیم استان گیلان

Abstract

جهت ارزیابی عملکرد علوفه خشک، پروتئین خام، رقابت بین گیاهی و سودمندی کاشت مخلوط گیاهان علوفه­ای یک ساله با جو در شرایط دیم، دو آزمایش مزرعه­ای در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 9 تیمار و چهار تکرار در دو ناحیه سرد استان گیلان اجرا گردید. تیمارهای آزمایش را کاشت خالص جو، خلر، ماشک گل خوشه­ای، ماشک مجاری، نخود علوفه­ای و مخلوط هر یک از گیاهان علوفه­ای با جو در نسبت کاشت 50 : 50 تشکیل می­دادند. در نتایج تجزیه ساده و مرکب صفات، مقادیر عملکرد علوفه خشک در هر یک از تیمارهای کاشت مخلوط گیاهان علوفه­ای در سطح احتمال یک درصد بیشتر از کاشت خالص آن­ها بودند. بین تیمارهای کاشت مخلوط از نظر مقادیر عملکرد علوفه خشک و پروتئین خام تفاوت معنی­دار نبود. کاشت خالص نخود علوفه­ای بیشترین مقادیر عملکرد علوفه خشک (37/4 تن در هکتار) و پروتئین خام (886 کیلوگرم در هکتار) را در بین تیمارهای کاشت خالص گیاهان علوفه­ای دارا بود. در ارزیابی شاخص­های رقابت بین گونه­ای، گیاه جو در هر چهار تیمار کاشت مخلوط نبات غالب بود. جمع­بندی نتایج این بررسی، برتری کاشت مخلوط گیاهان علوفه­ای را بر کاشت خالص این گیاهان نشان داد. مخلوط ماشک مجاری با جو به­دلیل داشتن بیشترین مقادیر شاخص­های نسبت برابری زمین (115/1)، مزیت کاشت مخلوط (08/26+)، بهره­وری سیستم (57/3) و مزیت پولی (93/71+) سودمندترین گیاهان علوفه­ای جهت کاشت مخلوط در شرایط دیم انتخاب گردید.