ارزیابی تحمل به تنش خشکی در برخی ارقام گندم نان با استفاده از شاخص¬های قدیم و جدید

Abstract

به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی آخر فصل بر 5 رقم گندم نان (که به­طور متداول در استان همدان کشت می­شوند)، و جهت تعیین تحمل نسبی آن­ها با استفاده از کارایی انتخاب شاخص­های قدیم (SSI، TOL، MP، GMP، STI، HARM، RDI) و جدید (SSPI و SNPI)، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط تنش و عدم تنش انجام شد. با توجه به همبستگی مثبت و معنی­دار عملکرد دانه در شرایط عدم تنش و تنش با شاخص­های SNPI، STI، MP ، GMP و HARM این شاخص­ها به عنوان مطلوب­ترین شاخص مقاومت نسبی انتخاب شدند. بر اساس نتایج شاخص­ها، ارقام پیشگام و توس به­طور نسبی به­عنوان ارقام مقاوم، سایسون به­عنوان رقم نیمه مقاوم و الوند و نوید هم به­عنوان ارقام نسبتا حساس شناخته شدند. همچنین نتایج تجزیه به مولفه­های اصلی نشان داد که دو شاخص SNPI و RDI بهترین شاخص ­جهت شناسایی ارقام مقاوم بودند. در واقع شاخص SNPI بهتر از دیگر شاخص­ها، ارقام مقاوم را شناسایی ­کرد و ژنوتیپ گروه A را از دیگر گروه­ها مجزا ساخت.