روش شناسی علوم فطری

Abstract

بررسی راه های شناخت امور فطری از موضوعاتی است که مورد توجه برخی از اندیشمندان مسلمان و فیلسوفان غرب قرار گرفته است. دکارت «وضوح و تمایز» را نشانۀ‌ اصلی فطری بودن، و جان لاک اجماع عام، وجدان اخلاقی و اقتضای رحمت و مهربانی خدا را از جمله راه‌هایی دانسته است که دیگران برای اثبات فطریات به آن تمسک جسته‌اند. اندیشمندان مسلمان برای اثبات فطریات به چهار روش تمسک می‌جویند: شیوۀ تجربی ـ تاریخی، شیوۀ عقلانی، شیوۀ شهودی و روش نقلی. اما به نظر می‌رسد که بررسی راه‌های شناخت و اثبات امور فطری به تفصیل و تحلیلی بسیار بیشتر از آنچه تاکنون در آثار اندیشمندان مسلمان و غرب آمده است نیاز دارد. ازاین رو، در این مقاله به ارائۀ راهکاری جدید برای اثبات امور فطری پرداخته‌ایم.