مدل‌یابی معادلات ساختاری پیش‌بینی اعتیادپذیری بر اساس طرح‌واره وابستگی/بی‌کفایتی و تحمل پریشانی با نقش میانجی‌گری سیستم‌های مغزی – رفتاری در دانش‌آموزان

Abstract

هدف از انجام پژوهش حاضر مدل‌یابی ساختاری پیش‌بینی اعتیادپذیری بر اساس طرح‌واره وابستگی/ بی‌کفایتی و تحمل پریشانی با نقش میانجی‌گری سیستم­های مغزی– رفتاری در بین دانش‌آموزان کرج بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و بر اساس معادلات ساختاری بود و جامعه‌ی مورد مطالعه در این پژوهش کلیه دانش‌آموزان مقطع دوم دبیرستان‌های پسرانه و دخترانه مناطق چهارگانه شهر کرج در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند. در پژوهش حاضر از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده شد. حجم نمونه با توجه به تعداد متغیرهای پژوهش، 200 نفر در نظر گرفته شد. ابزار این تحقیق پرسشنامه‌های مقیاس اعتیادپذیری، فرم کوتاه پرسشنامه طرح‌واره ناسازگار اولیه (SQ-SF)، تحمل پریشانی و نسخه کوتاه پرسشنامه سیستم­های مغزی–رفتاری‌گری-ویلسون بود. روش آماری مورد استفاده در پژوهش، تحلیل مسیر بود. نتایج با استفاده از نرم‌افزار SPSS21 و Lisrel نشان داد که: مدل ساختاری پژوهش برازش مطلوب و قابل قبول با داده‌های پژوهشی داشت. نتایج نشان داد که تأثیر متغیر تحمل پریشانی بر متغیر سیستم مغزی رفتاری گریز تائید شد. همچنین تأثیر متغیر طرح‌واره وابستگی/ بی‌کفایتی بر متغیر سیستم مغزی رفتاری بازداری در سطح تائید شد و تأثیر متغیرهای بازداری رفتاری، جنگ‌وگریز بر متغیر اعتیادپذیری در سطح تائید شد. نتایج در فرضیه 4 و 5 نیز نشان داد که رابطه مستقیمی بین تحمل پریشانی و طرح‌واره وابستگی/ بی­کفایتی با اعتیادپذیری، وجود دارد. همچنین رابطه‌ی غیرمستقیم اثر تحمل پریشانی بر اعتیادپذیری غیرمعنادار و اثر متغیر طرح‌واره وابستگی/ بی­کفایتی ازطریق سیستم­های مغزی–رفتاری بر اعتیادپذیری معنادار بود (05/0>p). در مجموع نتیجه گرفته شد که تعامل چندگانه متغیرهای طرح‌واره وابستگی/ بی­کفایتی، تحمل پریشانی و سیستم­های مغزی-رفتاری نقش مهمی در پیش‌بینی اعتیادپذیری نوجوانان دارند.