تعیین مهم‌ترین عوامل مرتبط با تغییرات ذخیرۀ کربن در کاربری‌های مختلف اراضی (مطالعۀ موردی: اخترآباد، استان تهران)

Abstract

به منظور مشخص کردن عوامل تاثیرگذار بر تغییرات ذخیرۀ کربن در کاربری­های مختلف اراضی در اخترآباد، تیمارهای گوناگون از نظر نوع و سن کشت و استفاده از زمین، همچنین شدت­های چرایی، شامل آتریپلکس 18 ساله با چرای شدید، آتریپلکس 18 ساله با چرای متوسط، آتریپلکس 18 ساله قرق، آتریپلکس 8 ساله با چرای کم، آتریپلکس 3 ساله با چرای متوسط، آتریپلکس 3 ساله با چرای کم، آتریپلکس 3 سالۀ قرق، آتریپلکس 2 سالۀ قرق، تاغ 8 سالۀ قرق، گندم دیم، جو آبی و شاهد (مرتع طبیعی) مورد آزمون قرار گرفت و پس از تعیین مقادیر کربن ذخیره شده و همچنین پاره‌ای از خصوصیات خاکی (در سه عمق) و گیاهی منطقۀ مورد مطالعه، مهم‌ترین عوامل موثر بر تجمع کربن در این تیمارها توسط آزمون تجزیۀ مولفه‌های اصلی و با کمک نرم افزارPC ORD تعیین شد. نتایج نشان داد که، بطور کلی مهم‌ترین عوامل مرتبط با ذخیرۀ کربن در تیمارهای مختلف شامل رس عمق دوم و سوم و بیکربنات عمق دوم، همچنین ازت عمق دوم، هدایت الکتریکی عمق سوم، وزن اندام هوایی و کربن ریشه می‌باشد. مقدار کربن آلی در اراضی کشت جو آبی و آتریپلکس­های 18 سالۀ قرق که دارای بیش‌ترین مقادیر کربن در بین تیمارها هستند، به شدت وابسته به رس و یون بیکربنات است و مقدار کربن در اراضی کشت آتریپلکس 8 سالۀ قرق وابستگی شدیدی به EC و کربن ریشه دارد.