ارزیابی محیط‏های جست‌وجو در فهرست‏های پیوسته کتابخانه‏های دانشگاه‏های علوم پزشکی ایران و ارائه راه‌کارهای لازم در طراحی آن‌ها

Abstract

<strong>هدف:</strong> ‏‏‏‏‏‏‏این تحقیق با هدف ارزیابی محیط‏های جست‌وجوی فهرست‏های پیوسته کتابخانه‏های دانشگاه‏های علوم پزشکی ایران در بازیابی اطلاعات و ارائه راه‌کارهای لازم برای بهبود طراحی آن‌ها جهت انجام جست‌وجوی موضوعی با کیفیتی مطابق با نیاز کاربر انجام ‌شده است. <strong>روش پژوهش:</strong> روش تحقیق توصیفی - پیمایشی بود که اپک‏های کل دانشگاه‏های علوم پزشکی (44 دانشگاه) را به‌صورت سرشماری و از طریق چک‌لیست محقق ساخته‌ای (بر پایه‌ی چک‌لیست لانگ) که روایی آن توسط چند تن از کارشناسان و متخصصین حوزه کتابداری و اطلاع‏رسانی و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ 74/0 مورد تأیید واقع شد، مورد بررسی قرار گرفت‏. داده‏های جمع‌آوری‌شده به‌وسیله نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس‌ و از طریق آمار توصیفی (جداول فراوانی، درصد فراوانی، نمودار و ...) مورد تجزیه ‌و تحلیل ‏و سپس بر اساس استانداردهای موجود پیشنهادهایی جهت طراحی بهتر و کارآمدتر این‌گونه فهرست‏ها ارائه شد. <strong>یافته‏ها: </strong>بر اساس داده‌های تحقیق، بررسی امکانات و قابلیت‏های اپک‏ها نشان داد که وضعیت اپک‏ها از لحاظ سادگی و جذابیت، به‌کارگیری آیکون‏های گرافیکی، ‏محدود کردن تعداد رکوردها، استفاده از فنون برجسته‏سازی، اطلاعات محل، موجودی و وضعیت امانت، مشخص کردن انواع فیلدهای جست‌وجوی کلیدواژه‏ای، جست‌وجو از طریق شماره رده‏ و قابلیت جست‌وجوی آنلاین در فهرست سرعنوان‏های موضوعی کتابخانه تقریباً در وضعیت مطلوبی قرار دارد. ولی اطلاع‏رسانی به کاربر در مورد فهرست موضوعی کنترل‌شده و قابلیت جست‌وجوی کلیدواژه‏ای از سرعنوان‏های موضوعی کنترل‌شده به‌طور مطلوب و کارآمد در نظر گرفته نشده است.

<strong>نتیجه‏گیری: </strong>با توجه به یافته‏های تحقیق، دسترس‌پذیری به انواع محیط‏های جست‌وجو در حد ضعیف، هم‌چنین کمتر توجهی به محیط جست‌وجوی کنترل‌شده از لحاظ تعبیه امکانات و قابلیت‏های ویژه شده است و نیز کیفیت اطلاعات ارائه‌شده در راهنمایی‏ها و پیشنهادها و دستورالعمل‏ها در حد مطلوب نیست.