بررسی تغییرات بافت‌شناسی پیش معده مرغان گوشتی راس در سنین مختلف رشد

Abstract

با توجه به نقش پیش معده پرندگان در هضم وگوارش مواد غذایی و نیز وجود تفاوت‌های مورفولوژیکی و عملکردی زیاد در بین گونه‌های مختلف پرندگان، این مطالعه به انجام رسید. در این مطالعه 54 قطعه جوجه گوشتی راس نر و ماده در سنین 3 روزگی، 7 روزگی و پس از آن به ‌فاصله یک هفته تا سن 8 هفتگی مورد استفاده قرار گرفت. پیش معده جدا و در محلول فرمالین بافر 15 درصد تثبیت شد. برش‌های بافتی 5 میکرونی از نمونه‌ها تهیه و با هماتوکسیلین ائوزین و رنگ‌آمیزی‌های اختصاصی آلسین بلو، اورسئین، ماسون تریکروم، پاس و گوموری مخصوص رشته‌های رتیکولر رنگ‌آمیزی شدند. نتایج نشان داد که با افزایش سن، ارتفاع و آناستوموز چین‌های مخاطی، تجمعات لنفاوی، تعداد و فراونی غدد سطحی مخاطی، تعداد و اندازه غدد عمقی مخاطی، ضخامت مخاط، لایه ماهیچه مخاطی، طبقه ماهیچه‌ای بویژه لایه حلقوی داخلی، طبقه سروزی و بافت چربی آن در پیش معده افزایش یافته است. انشعابات مجاری غدد عمقی نیز که به اشکال مختلف با غالبیت چند وجهی، بیضی و مثلثی مشاهده شدند، با افزایش سن بیشتر شد. تفاوت بافتی قابل توجهی بین جنس‌های نر و ماده مشاهده نشد. در مجموع می‌توان نتیجه گرفت که ساختار بافت شناسی پیش معده در مرغان گوشتی راس با مرغان بومی دارای تفاوت‌های زیر است: ماهیچه مخاطی پیوسته و ضخیم بود، غدد عمقی از نوع مرکب لوله‌ای و در بافت پیوندی پارین قرار گرفته‌اند، تجمعات لنفاوی در زیر و داخل غدد عمقی و نیز در زیر مجرای مرکزی غدد حضور داشتند.