شناسایی عوامل دخیل در پیاده‌سازی نظام مدیریت دانش در صنایع دفاعی

Abstract

عامل اساسی رقابت‌مندی سازمانی در اقتصاد کنونی از منابع ملموس و غیرملموس پیشین، به دانش تبدیل‌شده است. توجه به وجود دانش ذهنی و دانش عینی در پیکره سازمان، به صورت توأم لازم است. به کمک ابزارهای مناسب و نوین ازجمله فناوری اطلاعات، امکانات مناسبی در اختیار سازمان‌های دانش‌مدار قرارگرفته است تا بتوانند از طریق تسریع در چرخه دانش، خود را به سوی یک سازمان دانش‌بنیان سوق دهند. اصلی‌ترین هدف سازمان برای به‌کارگیری مدیریت دانش حفظ مزیت رقابتی و نگهداری آن در مراحل رشد و بلوغ در چرخه حیات سازمان می‌باشد. صنایع دفاعی به عنوان سازمان‌هایی دانش‌مدار از این امر مستثنی نیستند و حتی پیشروتر از سایر سازمان‌ها نیز محسوب می‌شوند. در این پژوهش ابتدا با مطالعه گسترده ادبیات موضوع و تحقیقات پیشین، مجموعه جامعی از عوامل مؤثر بر نظام مدیریت دانش در سازمان‌ها استخراج گردید. پس از غربالگری توسط خبرگان داخل و خارج از صنایع دفاعی، درنهایت تعداد 7 محور اصلی و 43 گویه مؤثر در این حوزه مشخص‌شده و روایی آن‌ها با استفاده از روش ترستون توسط خبرگان تأیید گردید. پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرون باخ تأیید شد و با نمونه‌گیری از جامعه آماری، 85 پرسشنامه مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. سپس به کمک آزمون معادلات ساختاری و با نرم‌افزار PLS مهم‌ترین عوامل شامل ساختار سازمانی، رهبری، فرآیندها، کارکنان، فناوری، راهبرد و پیامدها شناسایی شدند. طبق رتبه‌بندی انجام‌شده، ساختار سازمانی صنایع دفاعی بیش‌ترین اهمیت و پیامدها کمترین اهمیت را از دیدگاه خبرگان آن صنایع در پیاده‌سازی مدیریت دانش را داشته است.