نظام ژئوپلیتیکی غرب آسیا و نظم مطلوب منطقه‌ای ایران

Abstract

تاریخامنیتی منطقه موسوم به غرب آسیا نشان می‌دهد این منطقه جغرافیایی، بیش از سایر حوزه‌های ژئوپلیتیکی در شرایط بی‌ثباتی، ناامنی، بحران و تعارض قرار داشته است.جنگ‌های منطقه‌ای، درگیری‌های مرحله‌ای، اختلاف‌های سرزمینی، بحران‌های پایان‌ناپذیر و تکرار‌شونده را می‌توان در شمار عواملی دانست که ضرورت مطالعه دائمی درباره شاخص‌های امنیت منطقه‌ای را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. استمرار این آشوبناکی به همراه پایداری کدهای ژئوپلیتیکی، موجب شده تامنطقه غرب آسیا در شرایط کنونی به یکی از بحرانی‌ترین و ناامن‌ترین مناطق جهانتبدیل گردد. در این میان، پرسش اساسی این است که ایران به‌عنوان یکی از کشورها وبازیگران بسیار تأثیرگذار منطقه، نظم مطلوب خود را در تحقق کدامین شرایط جستجو می‌کند.ازاین‌رو، این پژوهش در پی آن است با بازخوانی الگوهای رایج امنیت منطقه‌ای وتناسب آن با شرایط و ویژگی‌های منطقه، پس از تبیین شاخص‌های و مطلوبیت‌های خود، اولویت‌هایاقدام برای استقرار نظم امنیت منطقه را مشخص نماید. روش تحقیق بر پایه گردآوری وتحلیل اسنادی پژوهش‌ها و میزهای تخصصی مرتبط با موضوع بوده و برای اعتبار سنجی یافته‌ها،از تعداد 25 تن از کارشناسان و خبرگان دعوت به همکاری گردید تا نقطه نظرات خود درقالب گویه‌های احصا شده و اولویت آن را مشخص نمایند. این نظرات در دستگاه نرم‌افزارSPSS مورد تحلیل قرار گرفته ونتایج آن بیانگر آن است که مناسب‌ترین الگوی ایجاد نظم برای ج.ا.ایران بر مبنای«الگوی مشارکتی»، «تمدن و اقتصاد پایه» و با رویکرد «قدرت آفرینی نرم» خواهد بود.