تاریخ‏ نگاری و تمامیت ارضی ایران

Abstract

این پژوهش به‌دنبال بررسی نقش تاریخ‌نگاری در حفظ تمامیت ارضی ایران است. فرضیه نویسنده این است که اولاً، تاریخ‏‌نگاری در تمام دوره‌‏های تاریخ ایران، مهم‏ترین ابزار برای بازتولید و زنده نگاه‏‌داشتن هویت سرزمینی ایران بوده است. ثانیاً، تاریخ‌‏نگاری با تقویت ملی‏‌گرایی منجر به افزایش اهمیت تمامیت ارضی ایران در نزد کارگزاران و افکار عمومی شده است. با شروع حکومت قاجار، دورانی از درگیری با دو قدرت بزرگ جهان آغاز شد که در سراسر قرن نوزدهم ادامه یافت که در نتیجه آن، بخش­های بزرگی ازسرزمین‌های ایران از آن جدا شدند. در تمامی این تحولات و درگیری‎‏ها، دیوانیان ایران در کنار به‌کار گرفتن فنون دیپلماسی نوین، استنادشان اغلب بر شواهد تاریخی استوار بود و بر این اساس، از تاریخ‏‌نگاری برای احقاق حقوق سرزمینی ایران می­‌کوشیدند. این موجب شد پس از جنگ جهانی اول که تمامیت ارضی ایران به‌مخاطره افتاد، نخبگان ایرانی با استفاده از تجربیات قبلی، تاریخ را در ابعاد بیشتری مورد استفاده قرار دهند و از آن به‌عنوان ابزاری برای حفظ تمامیت ارضی ایران استفاده کنند.<br />