تأثیر کشش ریشه‌های سطحی درخت ممرز در پایداری خاک

Abstract

کشش ریشه‌های جانبی درختان یکی از شیوه‌هایی است که در حرکات توده‌ای خاک تأثیر گذاشته و باعث افزایش پایداری آن می‌شود. ریشه‌های جانبی، بر خلاف ریشه‌های عمودی که به‌صورت مستقیم باعث افزایش پایداری توده خاک می‌شود، در مقاومت برشی خاک تأثیر گذاشته و از این طریق باعث افزایش پایداری توده خاک می‌شود. به‌منظور تحقیق مقدار کشش ریشه در نظام ریشه‌های درخت ممرز در منطقه رحیم آباد، واقع در جنگل‌های جنوب شرق استان گیلان، اقدام به بررسی بر روی ریشه این درخت شود. بر اساس تحقیق انجام شده، مشخص شد که در لایه سطحی خاک (20-0 سانتی‌متری)، ریشه‌های افقی به‌صورت متوسط در حدود 167.4 نیوتن در مقطع برش 20-50 سانتی‌متر مربع نیرو وارد نموده و یا باعث افزایش مقاومت برشی خاک، به‌صورت متوسط به مقدار 24.5 درصد می‌شود. نتایج آزمایش‌­های انجام شده نشان داد ریشه درختان ممرز، از طریق تأثیر کششی به‌هم­راه ریشه‌های عمودی که نقش مهار‌کننده کل توده خاک اعماق پایین‌تر را به‌عهده دارد، بر روی ناپایداری‌های خاک مناطق شیب‌دار جنگلی، از قبیل لغزش‌ها و خزش­‌ها اثر محافظتی دارد.