بررسی حساسیت به فرسایش و رسوب‌زایی‎ ‎نهشته‌های ‏کواترنری دشت سجزی، کوه‌پایه اصفهان

Abstract

از عوامل موثر در فرسایش خاک, زمین‌شناسی سطحی است که هم از حیث حساسیت به فرسایش و هم از نظر تولید رسوب قابل بررسی است. در این پژوهش، به ‌منظور بررسی حساسیت به فرسایش و رسوب‌زایی نهشته­ های کواترنر، بخشی از زیر حوضه سجزی- کوهپایه واقع در حوزه آبخیز زاینده­رود با مساحت 67091.7 هکتار انتخاب شد و در هر واحد زمین‌شناسی، دستگاه باران‌ساز مصنوعی برای تولید روان ­آب و رسوب به‌کار گرفته شد. به‌ منظور بررسی عوامل موثر در رسوب‌زایی و فرسایش­پذیری، از مجاورت هر میکروکرت نمونه­برداری از خاک صورت گرفت و برخی از عوامل فیزیکی و شیمیایی آن‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در منطقه مورد تحقیق، رسوب‌زایی و فرسایش­پذیری در نهشته­ های کواترنری متفاوت, اختلاف معنی­داری با هم دارند. مدل‌های رگرسیونی به ‌دست آمده هم نشان داد که در تولید رسوب نهشته­ها، از بین عوامل اندازه‌گیری شده، مقادیر سیلت، ماسه، ماسه‌ریز، رطوبت‌نسبی و آهک، و در فرسایش­ پذیری آن‌ها، مقادیر سیلت+ ماسه خیلی‌ریز، آهک، سیلت، رس، ماسه خیلی‌ریز و هدایت الکتریکی نقش مؤثر داشته­ اند.