ارزیابی مدل ‏SWAT‏ در شبیه‌سازی دبی روزانه در حوزه آبخیز کسیلیان

Abstract

<span dir="rtl">از مشکلات مهم در طرح‌های تحقیقاتی و اجرایی کمبود </span><span dir="rtl">یا</span><span dir="rtl">نبود آ</span><span dir="rtl">ما</span><span dir="rtl">ر هیدرومتری است. در تحقیق</span><span dir="rtl"> حاضر</span><span dir="rtl">،</span><span dir="rtl">برای حل معضل نبود آمار،</span><span dir="rtl">میزان کارآیی مدل SWAT </span><span dir="rtl">در شبیه‌سازی دبی روزانه،</span><span dir="rtl">به‌منظور تولید آمار هیدرومتری </span><span dir="rtl">برای حوضه‌های بدون ایستگاه </span><span dir="rtl">بررسی </span><span dir="rtl">شده است</span><span dir="rtl">. این مدل دارای توان شبیه‌سازی </span><span dir="rtl">شش </span><span dir="rtl">پدیده هیدرولوژیکی و بیولوژیکی شامل دبی روزانه، رسوب روزانه، بیلان آبی ماهانه و سالانه، کیفیت آب، تولید محصولات زراعی، برآورد تولید پوشش گیاهی مرتعی با اعمال مدیریت سامانه</span><span dir="rtl">‌ها</span><span dir="rtl">ی چرایی دام، است</span><span dir="rtl">.</span><span dir="rtl">شبیه‌سازی در دو</span><span dir="rtl">حالت بدون ایستگاه اندازه‌ گیری و با ایستگاه اندازه‌ گیری در حوزه آبخیز معرف کسیلیان و نیز در دو</span><span dir="rtl">دوره زمانی صورت گرفته است. این دوره‌ها شامل </span><span dir="rtl">واسنجی و اعتبارسنجی مدل است. </span><span dir="rtl">دوره واسنجی، چهار سال (1981-1978) و دوره اعتبارسنجی، شش سال (1986-1981) بوده است. </span><span dir="rtl">بعد از عملیات واسنجی، مدل SWAT ، </span><span dir="rtl">روان­ آب را با</span><span dir="rtl">ضریب تبیین </span><span dir="rtl">نسـبت به روان­ آب</span><span dir="rtl"> اندازه‌گیری شده شبیه‌سازی کرد. اعتبارسنجی مدل نیز با</span><span dir="rtl">ضریب تبیین 0.69 و BPIAS= -2.5 و NS=0.72 </span><span dir="rtl">نسـبت به روان­ آب </span><span dir="rtl">اندازه‌گیری شده شبیه‌سازی کرد. اعتبارسنجی مدل نیز با</span><span dir="rtl">ضریب تبیین </span><span dir="rtl">0.57 و NS=0.54 و BPIAS=4.3 </span><span dir="rtl">انجام گرفت</span><span dir="rtl">. برای آزمون تست </span><span dir="rtl">حساسیت، پارامترها در</span><span dir="rtl">سه </span><span dir="rtl">گروه خیلی حساس، حساسیت متوسط و حساسیت</span><span dir="rtl">‌کم طبقه‌بندی شدند. پارامترهای ABF </span><span dir="rtl">(عامل آلفای آب زیرزمینی)</span><span dir="rtl">، REVAPC</span> <span dir="rtl">(ضریب تبخیر از سفره آب زیرزمینی)</span><span dir="rtl"> و CN (شماره منحنی) </span>در طبقه خیلی حساس، پارامترهای CCT (<span dir="rtl">ضریب تراکم ذوب برف)</span><span dir="rtl">،</span><span dir="rtl">TC </span><span dir="rtl">(دمای آستانه بارش برف) و CRCO </span><span dir="rtl">(شکاف‌های خاک و زمین که جریان را نفوذ می‌دهد) </span><span dir="rtl">در طبقه حساسیت متوسط و پارامترهای Z </span><span dir="rtl">(عمق لایه‌های خاک) </span><span dir="rtl">و</span> T-laps <span dir="rtl">(شدت تغییر دما نسبت به ارتفاع) </span><span dir="rtl">در طبقه حساسیت کم قرار گرفتند. </span><span dir="rtl">این پارامترها نشان می‌دهند که مدل SWAT </span><span dir="rtl">شبیه‌سازی معنی‌داری انجام داده است. ولی برای </span><span dir="rtl">روان­آب</span><span dir="rtl">‌های کمینه نتایج ضعیفی نشان داده شد. در اصلاحاتی که در سال‌های 2000 و 2005 بر روی مدل SWAT </span><span dir="rtl">انجام شده، کاربری آن به­ وسیله­ GIS </span>آسان‌تر شده است.