بررسی تغییر کاربری اراضی و نقش آن بر پهنه‌های سیلابی در محیط RS وGIS ، مطالعه موردی: نکارود

Abstract

حوزه آبخیز نکا در گذشته با سیلاب­های متعددی همراه بوده و همواره خسارات جبران‌ناپذیری را در پی داشته است. اطلاع از نوع کاربری اراضی و تغییرات آن در طی زمان، از موارد مهم در برنامه­ریزی و سیاست­گذاری کشور است. در این پژوهش، کاربری اراضی حوزه آبخیز نکا با تصاویر سنجنده ETM⁺ سال 1379و سنجنده IRS-1D سال 1390 و براساس پردازش رقومی بیشینه احتمال در محیط ENVIتهیه شد. سپس، مسیر دو کیلومتری از بالا­دست شهر نکا به­وسیله نقشه­های پلان با مقیاس 1:1000 و ایجاد TIN منطقه و الحاقیه­ HEC-geo-RAS وارد محیط GIS شد. در نهایت، داده­ها وارد محیط نرم­افزار HEC-RAS شد و پهنه­­بندی سیلاب با تعیین ضریب زبری بستر به‌روش کاون در دوره بازگشت­های دو، سه، پنج، 10، 20، 50، 100 و 200 سال مشخص شد. نتایج نشان داد کاربری اراضی کشاورزی، اراضی غیر­قابل استفاده و شهر به‌ترتیب 2.27، 7.31 و 1.91 درصد افزایش و در مقابل جنگل و مرتع به‌ترتیب 10.22 و 1.27 درصد کاهش یافته است و این تغییرات باعث شد 13.14 درصد پهنه­ سیلابی نسبت به سال 1379 سطح وسیع­تری را تحت تأثیر قرار دهد.