کاربرد ابزارهای پشتیبانی تصمیم‌گیری با هدف مدیریت مناسب تغذیه آبخوان در ‏دشت همدان-بهار

Abstract

آب­‌های زیرزمینی در بسیاری از مناطق دنیا مخصوصا مناطق خشکی مانند کشور ایران، به‌­عنوان یکی از مهمترین منابع در تأمین نیاز آبی شرب و کشاورزی به حساب می‌­آیند. در مناطقی که برداشت آب از سفره­‌های آبدار بیش از میزان تغذیه است، افت سطح ایستابی و در نتیجه کاهش کمی و کیفی آب آبخوان اجتناب‌ناپذیر است. در پژوهش حاضر تلاش شد تا با استفاده از ابزارهای پشتیبانی تصمیم‌­گیری اجرای طرح‌­های تغذیه مصنوعی در محدوده آبخوان دشت همدان-بهار واقع در استان همدان، به‌­منظور ارائه راه‌کار­های مدیریتی مطلوب، با استفاده از الگوی منطق بولین و اپراتور ضرب جبری فازی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گیرد. همین‌­طور به‌منظور ارائه راه‌کارهای اقتصادی­‌تر امکان استفاده از پساب­‌های صنعتی تصفیه شده شهرک­‌های صنعتی موجود در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از هفت لایه اطلاعاتی شامل عمق آب زیرزمینی، کیفیت آبخوان، کاربری اراضی، شیب عمومی حوزه آبخیز، نفوذپذیری سطحی، تغذیه خالص و قابلیت انتقال استفاده شد. بررسی نقشه‌­های محاسبه شده نشان داد که بر اساس منطق بولین 2.34 درصد اراضی (معادل 10.95 کیلومترمربع از مساحت آبخوان) واقع در نواحی مرکزی و شرقی آبخوان و بر اساس اپراتور ضرب فازی 9.49 درصد اراضی (معادل 44.22 کیلومترمربع از مساحت آبخوان) به‌صورت پراکنده، دارای رتبه خیلی خوب از نظر اجرای عملیات تغذیه آبخوان می‌­باشند. همچنین، نتایج حاصل نشان داد که پساب خروجی شهرک صنعتی بوعلی واقع در منطقه می­‌تواند برای تغذیه سفره به‌کار رود.