ارزیابی شاخص‌های رشد و تنوع علف‌های هرز در سری‌های جایگزینی و افزایشی کشت مخلوط زنیان (Trachyspermum ammi L.) و لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)

Abstract

به منظور بررسی اثر سری­های جایگزینی و افزایشی کشت مخلوط ردیفی زنیان و لوبیا بر تنوع، تراکم، زیست توده و شاخص­های اکولوژیکی تنوع علف­های هرز، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی شیروان در سال زراعی 92-1391 اجرا شد. تیمارها شامل هشت نسبت­ کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی زنیان و لوبیا شامل 0:100، 25:75، 50:50، 75:25، 100:0، 100:50، 25:100، 50:100 بود. نمونه­برداری از جمعیت علف­های هرز در سه مرحله انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی نسبی برای گونه­های سلمه­تره، دانارک و تلخه مشاهده شد. بیشترین شاخص تنوع شانون- وینر در مرحله اول نمونه­برداری در کشت خالص لوبیا (02/1) به دست آمد و کمترین میزان در مرحله سوم نمونه­برداری و در نسبت کشت مخلوط 100 % زنیان + 50 % لوبیا (45/0) محاسبه شد. بیشترین تراکم (103 بوته در متر مربع) و وزن خشک علف­های هرز (29/71 گرم در متر مربع) در کشت خالص لوبیا مشاهده شد و تیمارهای مختلف کشت مخلوط سبب کاهش این صفات در هر سه مرحله نمونه­برداری شدند. کشت مخلوط با افزایش تنوع، موجب کاهش تعداد، وزن خشک و شاخص­های اکولوژیکی تنوع علف­های هرز گردید. به طور کلی، بهترین نتایج در الگوی 100 % زنیان +50 % لوبیا مشاهده شد.