نقش و اهمیت کشاورزی در جلوگیری از مهاجرت روستایی – مطالعه موردی شهرستان بهمئی

Abstract

در دهه­های گذشته، تحولات اقتصادی و اجتماعی حاکم بر کشور از یک­سو و آگاهی جمعیت از سوی دیگر سبب حرکات شدید مهاجرتی گردیده که این جابه‌جایی در بعضی مناطق کشور با شدت بیشتری همراه بوده است. مطالعات فراوانی در زمینه علل و پیامدهای مهاجرت روستاییان به شهر صورت­گرفته، ولی مطالعات کمتری در زمینه عوامل تعدیل مهاجرت روستاییان انجام گرفته است. این پژوهش به­منظور بررسی نقش و اهمیت بخش کشاورزی سنتی در پایداری جمعیت روستایی و جلوگیری مهاجرت روستا به شهر در شهرستان بهمئی (استان کهگیلویه و بویراحمد) صورت گرفته است. این تحقیق از نظر ماهیت جزء تحقیقات کمّی و روش تحقیق هم توصیفی، تحلیلی از نوع پیمایشی و ابزار جمع­آوری داده­ها پرسشنامه بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرست خانوارهای روستایی بخش ممبی از توابع شهرستان بهمئی در استان کهگلویه و بویراحمد بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شد و220 نفر سرپرست خانوار برای مطالعه انتخاب شدند که به شیوه نمونه­گیری طبقاتی به نسبت جمعیت هر روستا، اقدام به نمونه­گیری گردید. نتایج تحقیق نشان می­دهد که بیشترین منبع درآمد روستاییان منطقه از بخش کشاورزی سنتی بوده و توسعه بخش کشاورزی باعث کاهش روند مهاجرت از روستا به شهر شده و کاهش شکاف درآمدی روستا- شهری را به­همراه داشته است. نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای تعداد دام سبک، مقدار اراضی و علاقه عاطفی به محیط روستا بیشترین تأثیر را در ماندگاری روستاییان داشته­اند. با توجه به شدت مهاجرت در این منطقه، کشاورزان نسبت به بقیه اقشار روستایی ماندگارتر بودند. با توجه به نتایج تحقیق تأکید بر سیاست دولت در سرمایه­گذاری و توجه بیشتر به بخش کشاورزی متناسب با وضعیت اقلیمی و پتانسیل­ها و محدودیت­ها و همین­طور ایجاد اشتغال در مناطق روستایی لازم به­نظر می­رسد.