راغب اصفهانى؛ قرآن پژوه و مفسر قرآن

Abstract

راغب اصفهانى قرآن پژوه بنام ایرانی در سده چهارم و پنجم قمری است. مفردات الفاظ القرآن<span style="font-size: small; font-family: B Lotus;"><span style="font-size: small; font-family: B Lotus,Bold;">، </span><span style="font-size: small; font-family: B Lotus;">از مهم ترین آثار </span></span>ماندگار قرآنى او بوده که به گفته برخی در معناشناسى بیمانند است<span style="font-size: small; font-family: B Lotus;"><span style="font-size: small; font-family: B Lotus,Bold;">. </span><span style="font-size: small; font-family: B Lotus;">این ویژگى در تفسیر جامع التفسیر او نیز </span></span>دیده مى شود؛ این اثر به اصول و قواعدی اشاره میکند که بعدها مبنا و پایه ای برای قواعد تفسیر و تفطن به نگرش های جدید تفسیری می گردد<span style="font-size: small; font-family: B Lotus;"><span style="font-size: small; font-family: B Lotus,Bold;">. </span><span style="font-size: small; font-family: B Lotus;">از دیگر آثار قرآنی او </span></span>الذریعه است که در بخش معارف اخلاقی قرآن سخن گفته است. در کتاب های ادبی راغب مانند محاضرات نیز گرایش ها و اندیشه خلاق و پویای متکی به وحی، جلوه دیگر قرآن پژوهی اوست. در این رساله تفسیر پژوهى، به شرح زندگى، عصر مؤلف و آثار و تألیفات او، به ویژه آثار قرآنى وى پرداخته مى شود. زوایای بسیاری از حیات راغب مجهول مانده و حتی اختلاف درباره زمان مرگ وی تا صد سال هم وجود دارد که درباره شخصیتی مانند راغب اندکی شگفت به نظر می رسد <span style="font-size: small; font-family: B Lotus;"><span style="font-size: medium; font-family: B Lotus;">. </span></span>شرح حال نگاران، در باره او سکوت کردهاند و موضع مذهبی او نیز محل اختلاف است. در این پژوهش به اهمیت مقدمه تفسیر و نکات بس مهمى که در آغاز تفسیر به آن پرداخته، اشاره م ىگردد. بخشى را به مبانى و اصول تفسیرى راغب اختصاص خواهیم داد و در نهایت به روش تفسیرى و ویژگ ىهاى این اثر قرآنى در مقایسه با تفسیرهاى معاصران وى و جایگاه اهل بیت در این تفسیر و یکى از مسائل مهم اسلامى یعنى اخلاق که وى به آن پرداخته و گرایش داشته، خواهیم پرداخت.