اثر تراکم کاشت و منابع کودهای آلی و شیمیایی بر جذب فسفر توسط بنه‌های دختری زعفران طی دوره رشد گیاه

Abstract

جهت بررسی اثر تراکم کاشت و منابع کودهای آلی و شیمیایی بر روند تشکیل بنه‌های دختری زعفران و جذب فسفر توسط آن‌ها، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. منابع مختلف کودی شامل تیمار شاهد (عدم مصرف کود)، کود شیمیایی (150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن + 75 کیلوگرم در هکتار فسفر) و کود گاوی (25 تن در هکتار) به‌عنوان عامل اول و تراکم‌های (25، 50، 75 و 100 بنه در مترمربع) به‌عنوان عامل دوم آزمایش بودند. همچنین پنج نمونه‌برداری از بنه‌های زعفران در طی فصل رشد (30 آبان، 30 آذر، 30 دی، 31 فروردین و 31 اردیبهشت) انجام شد. طبق نتایج آزمایش، بیشترین تعداد بنه‌های دختری کمتر از 4 گرم در بوته (8/5 بنه در بوته) در زمان نمونه‌برداری چهارم مشاهده گردید و پس از آن تعداد این بنه‌ها در بوته کاهش یافت. در هر یک از سطوح تراکم، کاربرد کود دامی در مقایسه با کود شیمیایی نقش بیشتری در افزایش معنی‌دار تعداد، وزن بنه‌های دختری و میزان جذب فسفر در آن‌ها (1/4 تا 8 و 1/8 تا 12 گرمی در بوته) داشت. همچنین در زمان نمونه‌برداری پنجم، کاربرد کود دامی نسبت به کود شیمیایی منجر به افزایش معنی‌دار تعداد بنه‌های بیش از 8 گرم در بوته و نیز میزان فسفر در بنه‌های بیش از 8 گرم در بوته (تا حدود دو برابر) شد. به‌نظر می‌رسد کاهش تراکم کاشت بنه‌ها می‌تواند از طریق افزایش درصد تشکیل بنه‌های درشت‌تر به‌ازای هر بوته، تا حدودی کاهش عملکرد زعفران در واحد سطح را جبران کند.