اثر شوری و دما بر خصوصیات فیزیولوژیک جوانه‌زنی و رشد گیاهچه چای ترش (Hibiscus sabdariffa)

Abstract

به منظور بررسی اثر شوری و درجه حرارت بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه چای ترش آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشگاه گنبد کاووس، در خرداد ماه 1390 اجرا شد. عامل اول شامل 5 سطح شوری (0، 3-، 6-، 9-، 12- بار) و عامل دوم درجه حرارت در 3 سطح (25، 30، 35 درجه سانتی‌گراد) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر دما بر ویژگی‌های طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، سرعت جوانه‌زنی و پویایی مواد در سطح یک درصد و بر وزن خشک ساقه‌چه در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. همچنین اثر شوری بر تمام ویژگی‌های به جز وزن خشک ریشه‌چه در سطح یک درصد معنی‌دار بود، در حالی که بر همکنش شوری و دما تنها بر طول ریشه‌چه، وزن خشک گیاهچه، وزن خشک ساقچه و سرعت جوانه‌زنی معنی‌دار بود. تجزیه رگرسیونی نشان داد که بیشترین کاهش به ازای هر واحد افزایش شوری در طول ساقه‌چه با 38/9 درصد و کمترین کاهش در پویایی مواد با 54/2 درصد مشاهده شد. همچنین بیشترین درصد جوانه‌زنی و پویایی مواد، در دمای 31 درجه سانتی‌گراد حاصل شد. در مورد صفاتی که بر همکنش شوری و دما بر روی آنها معنی‌دار بود، کمترین اثر سوء نمک در دمای 30 درجه سانتی‌گراد حاصل شد. بنابراین با توجه به نتایج حاصله می‌توان بیان داشت که دمای مناسب برای این گونه حدود 30 تا 31 درجه سانتی‌گراد تخمین زده شد.