اثر تنش‌ها‌ی شوری و خشکی بر جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه ریواس در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

ریواس گیاهی علفی و پایا از خانواده علف هفت بند است که در ایران به صورت خودرو می روید و در طب سنتی از جایگاه ارزشمندی برخوردار است. به منظور مطالعه اثر تنش های شوری و خشکی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ریواس دو آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار (هر تکرار شامل 30 عدد بذر در پتری هایی به قطر 12 سانتی متر) در آزمایشگاه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهر کرد اجرا گردید. در آزمایش اول اثر سطوح تنش شوری (صفر، 40، 80، 120، 160، 200، 240، 280، 320، 360 میلی مولار) ناشی از کلرید سدیم و در آزمایش دوم اثر سطوح تنش خشکی (صفر، 0.3-، 0.5-، 0.7-، 0.9-، 1.1-، 1.3-، 1.5-، 1.7- و 1.9- مگاپاسکال) ناشی از پلی اتیلن گلیکول 6000 بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، بنیه بذر و وزن تر و خشک گیاهچه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سطوح مختلف تنش شوری و خشکی بر درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، شاخص بنیه بذر و وزن تر و خشک گیاهچه به طور معنی داری موثر بود. با افزایش سطح تنش شوری و خشکی تمامی صفات مورد مطالعه کاهش یافتند. بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، شاخص بنیه بذر و وزن تر و خشک گیاهچه مربوط به تیمار شاهد و کمترین میزان صفات فوق الذکر متعلق به سطح شوری 360 میلی مولار و سطح خشکی 1.9- مگاپاسکال بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی با یکدیگر همبستگی مثبت و معنی دار داشتند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که گیاه ریواس تا حد زیادی در مرحله جوانه زنی نسبت به تنش شوری و خشکی متحمل است.