سازوکار و اندازه‌‌گیری اثرات تراکم صنعتی بر تاب‌‌آوری اقتصادی استان‌‌های ایران

Abstract

تحقیق حاضر به بررسی تأثیر تراکم صنعتی بر تاب‌آوری اقتصادی استان‌های ایران با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد که تراکم صنعتی به‌طور مثبت و معناداری بر افزایش تاب‌آوری اقتصادی تأثیر می‌گذارد. این تأثیر از طریق بهبود شرایط اشتغال، سودآوری و رقابت‌پذیری بنگاه‌ها و همچنین مکانیسم‌های تطبیق و یادگیری تحقق می‌یابد. علاوه بر این، خدمات اجتماعی نیز به کاهش هزینه‌های تولید و افزایش تاب‌آوری اقتصادی کمک می‌کند، هرچند تأثیر آن از نظر آماری در سطح 5 درصد معنی‌دار نبوده است. کارایی تولید صنعتی به‌عنوان یک عامل کلیدی در تقویت تاب‌آوری اقتصادی شناسایی شده است که می‌تواند از طریق زیرساخت‌های مشترک و سرریزهای فناوری، هزینه‌های مبادله را کاهش داده و نوآوری و تخصص را تقویت کند. همچنین، اندازه بازار، اثر مثبت و معناداری بر تاب‌آوری اقتصادی استان‌ها دارد و افزایش آن به کاهش هزینه‌های دسترسی به بازار و مواد اولیه کمک می‌کند. بر اساس یافته‌ها، توصیه‌های سیاستی شامل تقویت تراکم صنعتی، افزایش خدمات اجتماعی، بهبود کارایی تولید، گسترش اندازه بازار و توجه به تنوع صنعتی می‌باشد. اجرای این توصیه‌ها می‌تواند به تقویت تاب‌آوری اقتصادی مناطق و کاهش آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر بحران‌ها کمک کند.