مطالعه ساختار دینامیکی رخداد دماهای فرین گرم در شرق و شمال شرق ایران، مطالعه موردی: 13 ژوئن 2008

Abstract

در این پژوهش ضمن شناسایی دوره‌های فوق گرم ماهیت ساختاری سامانه‌های به وجود آورنده آن در شرق و شمال شرق ایران نیز مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه از دو پایگاه داده، شامل داده‌های مربوط به ایستگاه‌های هواشناسی و داده‌های متعلق به NCEP/NCAR استفاده گردید. برای تفکیک روزهای فرین گرم از شاخص ناهنجاری مثبت دما نسبت به بلندمدت در دوره گرم سال استفاده و برای شناسایی الگوهای گردشی به وجود آورنده دماهای فرین گرم، به مطالعه ساختار دینامیکی جو در منطقه پرداخته شد. همچنین برای روشن‌تر شدن ساختار سامانه‌های مرتبط با گرمای فراگیر در منطقه یک روز به‌عنوان نماینده انتخاب گردید و مورد بررسی دقیق‌تر قرار گرفت. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که پیشروی پرفشار جنب‌حاره‌ای به عرض‌های بالاتر و تداوم چندروزه آن بر روی منطقه سبب تشکیل هسته‌های همگرایی در جو بالا شده و موجبات نزول دینامیکی هوا را فراهم می‌سازد. پرفشار جنب حاره در این ماه (ژوئن) دارای دو هسته فعالیت، یکی بر روی صحرا و دیگری بر روی عربستان است که میانگین ارتفاع آن بین ۵۹۰۰ تا ۵۹۱۰ ژئوپتانسیل متر بوده و در روز ۱۳ ژوئن براساس میانگین‌گیری بلندمدت ۵۹۰۰ ژئوپتانسیل متر است. در مجموع، تغییرات الگوهای بزرگ‌مقیاس همچون جابجایی هسته‌های پرفشار جنب حاره واقع بر روی ایران در راستای طول و عرض جغرافیایی نیز از عوامل بسیار مهم در رخداد این پدیده به‌حساب می‌آید که به‌صورت یک الگوی نابهنجار ظاهر می‌گردد.