تاثیر زمان و ارتفاع تابش اشعه UV-C بر سفیدبالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum و زنبور پارازیتوئید آن Encarsia formosa

Abstract

تحقیق حاضر به منظور ارزیابی تاثیر ارتفاع و زمان­های مختلف پرتودهی اشعه UV-C روی مرحله تخم و پوره سن سوم سفیدبالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum (Westwood) و میزان تخم­ریزی و نرخ ظهور زنبور پارازیتوئید Encarsia formosa Gahan طراحی شد. در این مطالعه چهار زمان و سه ارتفاع مختلف برای پرتودهی انتخاب شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین دو عامل زمان و ارتفاع­ های مختلف پرتودهی روی تلفات تخم و پوره سفیدبالک اثر متقابل وجود ندارد، اما تاثیر آن­ها به صورت مجزا معنی­ دار شد. تلفات تخم و همچنین پوره سن سوم سفیدبالک با افزایش زمان و کاهش ارتفاع پرتودهی افزایش یافت، ولی به طور برعکس ظهور زنبور پارازیتوئید از پوره ­های سن سوم سفیدبالک پارازیته-پرتودهی‌شده با افزایش زمان و کاهش ارتفاع پرتودهی کاهش یافت. ارزیابی ترجیح تخم­ریزی زنبور E. formosa به روش انتخابی و غیرانتخابی نتایج نشان داد اختلاف معنی­ داری بین دو گروه پوره­ های پرتودهی شده با تیمار شاهد وجود ندارد، اما ظهور زنبور E. formosa به طور معنی­ داری تحت تاثیر قرار گرفت و بیشترین ظهور در تیمارهای پرتو ندیده مشاهده شد. همچنین در بررسی اثر ارتفاع ­های مختلف پرتودهی به مدت ۷۲ ساعت روی شاخص کلروفیل برگ لوبیا چیتی، اختلاف معنی­ داری بین شاخص کلروفیل تیمارها با شاهد مشاهده نشد. بنابراین، در استفاده از زنبور پارازیتوئید E. formosa و اشعه UV-C در کنترل تلفیقی این آفت، کاربرد هم­زمان این دو عامل قابل توصیه نمی­ باشد.