استفاده از ترکیب جوامع درشت بی‌مهرگان کفزی به منظور ارزیابی کیفیت آب رودخانه کرج (استان البرز)

Abstract

شرایط کیفی آب‌های جاری تحت‌تاثیر عوامل انسانی طوری تغییر کرده که تصفیه طبیعی قادر به رفع آلودگی نیست. با مطالعه شرایط کیفی عوامل موثر تشخیص داده می‌شود. درشت بی‌مهرگان کفزی به دلیل ظرفیت تحمل متفاوت، در مطالعات شرایط کیفی آب‌ها به عنوان شاخص زیستی استفاده می‌شوند. هدف اصلی این مطالعه بررسی شرایط کیفی آب رودخانه کرج با استفاده از جوامع درشت بی‌مهرگان کفزی بود. نمونه‌برداری از درشت بی‌مهرگان کفزی در دو فصل پاییز (1397) و بهار (1398) به کمک نمونه‌بردار سوربر با چشمه تور250 میکرون در 10 ایستگاه انجام شد. تعداد 7985 نمونه متعلق به 10 راسته و 38 خانواده شناسایی شدند. در فصل پاییز بیشترین فراوانی مربوط به خانوادهBaetidae (6/35 درصد) و در فصل بهار مربوط به خانواده Chironomidae (5/53 درصد) بود. یافته‌ها نشان داد شرایط کیفی در ایستگاه‌های نمونه‌برداری متفاوت بود. در فصل پاییز هیچ کدام از ایستگاه‌ها در طبقه کیفی ضعیف نبودند اما در فصل بهار ایستگاه‌های وارنگه رود، دوآب، هفت چشمه، کجور و آدران بر اساس شاخص‌های EPT و HFBI در طبقات ضعیف و بد قرار گرفتند. بر اساس نتایج شرایط کیفی آب رودخانه کرج در فصل پاییز نسبتاً مناسب اما در فصل بهار افت در شرایط کیفی آب دیده شد. همچنین یافته‌های این مطالعه اهمیت کاربرد شاخص‌های زیستی در تعیین شرایط کیفی آب را نشان داد.