نظام حقوق مالکیت ادبی و هنری در عصر هوش مصنوعی؛ ملاحظاتی برای سیاستگذاری در حکمرانی آتی

Abstract

حقوق مالکیت ادبی و هنری بر اساس مؤلفه‌های انسانی طراحی‌شده و اثری قابل حمایت است که نشانی از شخصیت مؤلف را داشته و مؤلف نیز انسان باشد. با پیشرفت هوش مصنوعی این مسئله مطرح است که آیا اثر ناشی از هوش مصنوعی، اصیل خواهد بود؟ و مؤلف و مالک اثر چه شخصی است؟ از طرفی، هوش مصنوعی در مسیر خلق اثر از آثار دیگران استفاده می‌کند و این امر، موضوع نقض حق مؤلفان را جدی می‌کند. لذا پرسش آن است که آیا این استفاده می‌تواند نقض حق باشد و اگر نقض است کدامیک از حقوق تضییع شده است؟ مقاله حاضر با روش تحلیلی توصیفی نتیجه‌گیری می‌کند برای سیاستگذاری در این عرصه، توسعه استثنائات وارد بر حق مؤلف به‌ویژه استثنائی داده‌کاوی و پرداخت عوضی به مؤلفان، می‌تواند احتمال نقض حق را کاهش ‌دهد. افزون براینکه با پیشرفت قابلیت‌های هوش مصنوعی، آثار تولیدی می‌تواند اصیل و قابل حمایت بوده و فرض مؤلفان و مالکان غیرانسانی نیز در دستورکار سیاستگذاران قرار گیرد.