مطالعه‌ شاخص‌های رسوب‌شناسی آبرفت‌های رودخانه خرم‌رود (شهرستان خرم‌آباد) و ارزیابی مناسب بودن آن‌ها برای استفاده به عنوان سنگدانه بتن

Abstract

هدف از پژوهش حاضر، بررسی شاخص‌های رسوب‌شناسی رسوبات رودخانه خرم‌رود (شهرستان خرم‌آباد، استان لرستان) به روش لحظه‌ای، تعیین منشأ رسوبات و شناخت عامل حمل آن‌ها و در نهایت ارزیابی پتانسیل رسوبات رودخانه مذکور برای استفاده به‌عنوان سنگدانه بتن می‌باشد. در این راستا تعداد 15 نمونه به صورت نظام‌مند از رسوبات کف و دیواره کانال رودخانه برداشت گردید. بر اساس آنالیز دانه‌بندی، رسوبات در چهار گروه ماسه گراولی، گراول ماسه‌ای، گراول ماسه‌ای گلی و ماسه گلی گراولی قرار دارند. میانگین جورشدگی رسوبات 21/2 فی می‌باشد که بیانگر جورشدگی بسیار بد رسوبات است. میانگین شاخص کشیدگی ذرات 82/1 و میانگین کج‌شدگی آن‌ها 13/0 بوده که گویای کج‌شدگی به سمت رسوبات دانه‌‌ریز است. حرکات کششی، جهشی و معلق به عنوان مهم‌ترین مکانیسم‌های حرکت رسوبات شناخته شدند. اجزاء آواری رسوبات شامل کوارتز، فلدسپات و خرده سنگ‌های رسوبی، آذرین و دگرگونی می‌باشند. فرسایش سنگ‌های رسوبی تاقدیس خرم‌آباد را می‌توان به عنوان منشأ اصلی خرده‌سنگ‌های رسوبی رودخانه در نظر گرفت. منشأ سایر ذرات نظیر کوارتز، فلدسپات و خرده‌سنگ‌های آذرین و دگرگونی را می‌توان به حمل و انتقال آن‌ها از منشأ بالادستی رودخانه نسبت داد. رودخانه خرم‌رود از نوع مآندری با پیچش کم می‌باشد که در بازه‌های زمانی مورد هجوم سیلاب‌های قوی و مخرب قرار گرفته به طوری‌که جورشدگی بسیار بد رسوبات در ارتباط با این سیلاب‌ها می‌باشد. در پایان نتایج دانه‌بندی نشان داد از 15 نمونه رسوب مورد مطالعه، 2 نمونه از آن‌ها قابلیت استفاده به عنوان سنگدانه بتن را دارند.