مقایسه کاربرگه منابع الکترونیکی کتابخانه ملی ایران با یونی مارک و مارک 21

Abstract

هدف: هدف این پژوهش، بررسی میزان استفاده از فیلدهای موجود و مناسب یونی مارک و مارک 21 برای منابع الکترونیکی در کاربرگه منابع الکترونیکی کتابخانه ملی ایران و میزان تغییر و بومی سازی فیلدهای یونی مارک در کاربرگه منابع الکترونیکی این کتابخانه است. روش: ابتدا تمام فیلدهای مناسب و قابل کاربرد برای منابع الکترونیکی در هر دو فرمت یونی مارک و مارک 21 شناسایی شدند و جدول تطبیقی یونی مارک به مارک 21 تهیه گشت. سپس کاربرگه­ای واحد با ادغام سه کاربرگه لوحه آموزشی، لوح فشرده بدون موسیقی و منابع الکترونیکی کتابخانه ملی ایران، ایجاد و با فیلدهای شناسایی شده در یونی مارک و مارک 21 مقایسه شد. یافته­ها: از جمله نتایج این پژوهش این است که برخی فیلدها با مفاهیم جدید مطرح شده، نه در یونی مارک و نه در مارک 21 وجود ندارند. تغییر مفهوم برخی از کدهای فیلدهای فرعی نیز باعث شده که هیچ یک از این دو فرمت مارک، دارای این فیلدهای فرعی نباشند. علاوه بر این موارد، یونی مارک 51 فیلد فرعی و مارک 21، 84 فیلد فرعی کاربرگه منابع الکترونیکی را نتوانستند پوشش دهند. در مقابل، کاربرگه منابع الکترونیکی نیز، 51 فیلد و 55 فیلد فرعی یونی مارک؛ و 50 فیلد مارک 21 (به جز 59 فیلدی که دارای هیچ معادلی در یونی مارک نیستند) را در خود نداشت. پیشنهادها: پیشنهاد می شود که فیلدها و فیلدهای فرعی استفاده نشده یونی مارک در کاربرگه منابع الکترونیکی، و از فیلدها و فیلدهای فرعی استفاده نشده مارک 21 نیز در کاربرگه نهایی منابع الکترونیکی با تأیید کمیته دائمی یونی مارک، استفاده شود تا کاربرگه­ای کاملتر و سازگارتر با نیازهای دنیای امروز در کتابخانه ملی ایران ایجاد گردد و موجب سازماندهی بهتر این منابع در ایران شود. اصالت/ارزش: از آنجایی که در عصر حاضر از منابع الکترونیکی استفاده گسترده ای به عمل می­آید و کاربرگه مارک ایران برای این گروه از مواد بر مبنای یونی مارک تهیه شده است، مقایسه این کاربرگه با یونی مارک خواهد توانست قابلیتهای استفاده نشده یونی مارک در این کاربرگه را نشان دهد. به علاوه از آنجایی که مارک 21 روزآمدتر از یونی مارک، نسبت به آن از طرحهای ابرداده­ای بیشتری برای نیازهای عصر حاضر برخوردار و در حال حاضر توسط کشورهای بسیاری مورد استفاده است، شناسایی و استفاده از فیلدهای جدید مارک 21 و توانایی­های آن در مورد منابع الکترونیکی نیز می تواند در غنی­تر و سازگارتر کردن این کاربرگۀ ایران با نیازهای عصر جدید کمک شایانی نماید.