پیمان جهانی به مثابه یک موافقت‌نامه مکمل جهت تنظیم‌گری شرکت‌های چندملیتی

Abstract

پیمان جهانی سازمان ملل متحد، هم­ اینک با بیش از 23 هزار شرکت­کننده داوطلب، بزرگترین طرح مبتکرانه سازمان ملل در به عضویت درآوردن شرکت­ های چندملیتی ذیل یک موافقت­نامه است. انگیزه پیمان، استحصال اصول حقوق بشر، کار، محیط زیست و فسادستیزی، در هنجار شرکت­ های چندملیتی است. این پیمان که در سال 2000 در شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل تصویب شد، در نوع نگرش تنظیم ­گری شرکت‌های چند­ملیتی، تفاوتی اساسی با دیگر توافقات بین­ المللی دارد. در این پیمان، دولت­ ها نقشی در تنظیم­ گری شرکت­ های چندملیتی ندارند و سازمان ملل راساً، شرکت­ های چندملیتی را با ابزار­های گفتگو، یادگیری و طراحی پروژه ­های مشترک، به رعایت ضوابط کارآمد غیرالزامی از طرف خودشان ترغیب کرده است. چنین ابتکاری، سیلی از انتقادات را به همراه آورد؛ مهم­ترین این انتقادات عبارتند از: اصول مبهم پیمان، استیلا سازمان ملل به ­دست شرکت­ ها و عدم پیش­ بینی پاسخگویی شرکت­ های متخلف. مقاله بر این مبنا استوار است که نیاز به پیمان در جهان امروز، امری ضروری است و اصول مبهم، به مراد مجال یافتن شرکت­ ها در ارائه راه ­حل­های جدید طراحی شده و مداخله شرکت ­ها در سیاست­گذاری­ موجب منظوم کردن سیاست­ های نانوشته و پشت­پرده شرکت­ ها می ­شود و انتقاد عدم پاسخگویی شرکت متخلف، ناشی از درک ناصحیح ماهیت پیمان می­باشد.