مطالعه استخوان‌شناسی گونه مروارید ماهی ارومیه (Gunther, 1899) Acanthobrama urmianus در رودخانه شهرچای ارومیه

Abstract

با توجه به اهمیت مطالعات استخوانی در درک بهتر روابط بین ماهیان و روند تکاملی آن‌ها، در این تحقیق ساختار اسکلتی Acanthobrama urmianus، به‌عنوان الگوی اولیه برای شناخت ساختار اسکلتی این گونه، مورد بررسی گرفت. برای این مطالعه تعداد 20 نمونه از گونه A. urmianus از رودخانه شهرچای ارومیه و گونه‌های A. marmid، A. microlepis و A. persidis به ترتیب از حوضه‌‌های آبریز تیگریس، دریای خزر و رودخانه کر صید شد. به منظور مطالعه استخوانی تعداد 5 عدد از این گونه شفاف‌سازی و رنگ‌آمیزی شد. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، از صفات منحصربه فرد A. urmianus می‌توان به استخوان‌های پیش اتموئید و ومر اشاره کرد. پیش اتموئید در آرایه مورد مطالعه دارای ساختار کاملاً استخوانی می‌باشد درحالی که در سایرگونه‌های متعلق به این جنس غضروفی یا نیمه غضروفی است. استخوان ومر نیز از لحاظ طولی در گونه مورد مطالعه نسبت به سایر گونه‌های هم‌جنس بزرگتر است. همچنین نتایج، تفاوت‌هایی را در ساختارهای جمجه عصبی، باله‌ها و شکل استخوان‌های تشکیل دهنده فک‌ها در مقایسه با سایر کپورماهیان آب شیرین ایران نشان داد که می‌تواند به عنوان صفات تشخیصی در شناسایی این گونه مفید واقع شود.