بررسی اثر عمق کاشت بذر گونه قیچ <i>(Zygophyllum atriplicoides) </i>بر خصوصیات رویشی و تراکم نهال در شرایط نهالستان و بانک بذر خاک در عرصه طبیعی

Abstract

کاشت گلدانی یک روش کارآمد و سریع برای احیای بیولوژیک در مناطق خشک است. پژوهش حاضر در دو محیط عرصه (خاک رویشگاه) و نهالستان (گلدان)، اثر عمق دفن بذر به صورت طبیعی و عمق کشت بذر در طرح‌های مرتعکاری را به صورت مصنوعی مورد بررسی قرار داده است. نمونه‌برداری از بانک بذر خاک پس از ریزش بذر در فصل پاییز به روش تصادفی و در زیر تاج پوشش گونه Zygophyllum atriplicoides انجام شد. تعداد 50 نمونه خاک از سه عمق 3-0، 6-3 و 9-6 سانتی‌متر برداشته شد. تراکم بانک بذر به روش ظهور گیاهچه مورد بررسی قرار گرفت. در نهالستان، بذرها در پنج عمق 1، 2، 3، 4 و 5 سانتی‌متر کاشته شدند. پس از گذشت چهار ماه، نهال‌ها برداشت و ویژگی‌هایی شامل طول ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک ساقه، وزن تر و خشک ریشه، نسبت طول ریشه به طول ساقه، نسبت وزن خشک به تر نهال، محتوای رطوبت نهال، درصد ظهور و شاخص بنیه نهال اندازه‌گیری شد. نتایج پژوهش حاضر بیانگر آن است که در بانک بذر خاک رویشگاه مورد مطالعه، تراکم بذر کم است و با افزایش عمق کشت، از تراکم بانک بذر کاسته می‌شود (به ترتیب 5/9، 33/4 و 2/0 پایه در مترمربع). بیشترین تراکم در عمق صفر تا 3 سانتی‌متر مشاهده شد. نتایج نشان داد که در شرایط گلخانه درصد ظهور نهال قیچ کمتر از ۵۰ درصد است. در عمق کشت ۲ سانتی‌متر بیشترین درصد ظهور نهال (40 درصد)، میزان وزن خشک نهال (gr 21/0) و طول ساقه نهال (cm 67/7) مشاهده شد. در اکثر خصوصیات مورد مطالعه، بین اعماق 1، ۴ و ۵ سانتی‌متر اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. نتایج بیانگر آن است که کشت بذر هم در عمق سطحی و هم در اعماق تحتانی تأثیر منفی بر خصوصیات رویشی نهال داشته و برای گونه قیچ عمق کشت 2 سانتی‌متر توصیه می‌شود.