شناسایی و اولویت‌بندی راهکارهای طراحی مراکز فرهنگی در دوران کرونا و پسا کرونا در جهت افزایش تعاملات اجتماعی

Abstract

مراکز فرهنگی افراد جامعه را برای انجام فعالیت‌های فرهنگی جمع کرده و زمینه مناسبی برای برقراری تعاملات اجتماعی ایجاد می‌کند. در سال 2019 به دنبال انتشار ویروس کرونا، مراکز جمعی بسته شدند و دولت‌ها مردم را وادار به قرنطینه کردند. با شرایط به‌وجود آمده در دوران همه‌گیری و پس از آن، استفاده از مراکز فرهنگی به‌صورت گذشته نیست. هدف این پژوهش دستیابی به راهکارهای طراحی مراکز فرهنگی جهت افزایش تعاملات اجتماعی در دوران کرونا و پسا کرونا و اولویت‌بندی آن‌هاست. آن دسته از راهکارهای افزایش تعاملات اجتماعی فارغ از کرونا و پساکرونا و آن‌چه که می‌بایست در زمان کرونا برای جلوگیری از شیوع ویروس لحاظ شود، با روش توصیفی- تحلیلی استخراج شد و سپس بین این دو دسته قیاس تطبیقی انجام شد. اشتراکات این دو دسته به‌عنوان مولفه‌های مشترک برای افزایش تعاملات اجتماعی در پساکرونا و مقابله با کرونا شناسایی شدند. سپس این راهکارها با روش پیمایشی و ابزار پرسش‌نامه با حجم نمونه 100 نفر از متخصصان پزشکی و معماری به کمک نرم‌افزار SPSS و آزمون فریدمن اولویت‌بندی شد. یافته‌ها نشان می‌دهد تهویه در بالاترین اولویت قرار دارد. فضای باغی و سبز، امنیت، دید و منظر، استفاده از گیاهان و نور طبیعی به ترتیب در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرند. آن دسته از مولفه‌های تعاملات اجتماعی و معماری زمان کرونا که با هم تضاد داشتند مانند اختلاط کاربری و یکپارچگی فضایی راهکار انعطاف‌پذیری پیشنهاد گردید. نتایج نشان می‌دهد مکان‌یابی بهینه بازشوها روبه‌روی هم و جهت‌گیری صحیح بنا در مقابل باد مطلوب منطقه، در نظر گرفتن تراس توأم با فضای سبز و فضای کشت محصول، دیوار سبز و کاربری‌های 24 ساعته از راهکارهای مهمی است که می‌تواند هم‌زمان چندین مولفه مشترک را ارتقا داده و هم بر اجتماع‌پذیری در پساکرونا اثر بگذارد و هم در زمان پاندمی مجدد احتمالی کارکرد اصلی فضای فرهنگی که اجتماع‌پذیری است را حفظ کند.