بررسی و تحلیل محتوای برنامه های ورزشی سیمای جمهوری اسلامی ایران

Abstract

برنامه‌های ورزشی بیش از یک پنجم کل برنامه‌های تلویزیونی جهان را تشکیل می‌دهند و پربیننده‌ترین و مستمرترین برنامه‌های تلویزیونی، تولید و پخش برنامه‌های ورزشی و گزارش مسابقات بزرگ ورزشی هستند. در کشورهای مختلف دنیا، معمولاً رسانه­ های جمعی توسط بخش خصوصی اداره می­شوند اما در جمهوری اسلامی ایران، رسانه‌های جمعی و به‌ویژه تلویزیون کاملاً دولتی بوده و سیاست‌های کلی آن توسط حاکمیت تعیین می‌شود. هدف از این تحقیق، تحلیل محتوای برنامه‌های ورزشی تلویزیون که یک نهاد حکومتی می‌باشد، از نظر میزان توجه و مدت زمان پخش و مقایسة آنها بر اساس مقوله‌های ورزش همگانی، ورزش قهرمانی، ورزش حرفه‌ای، ورزش پایه، ورزش بانوان، ورزش باستانی، آموزش ورزشی، علوم و تحقیقات ورزشی، ورزش فوتبال و برنامه‌های غیرمرتبط (موسیقی، خواندن نامه‌های بینندگان و غیره) بود. به همین منظور، برنامه‌های ورزشی پنج شبکه تلویزیونی 1 ، 2 ، 3 ، 5 و 6 در طی 4 هفته با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی و تکنیک مشاهده مستقیم بررسی شد. به‌منظور تقویت این تکنیک، برنامه‌های ورزشی توسط Mp3 Player ضبط گردید. مقوله‌های از پیش تعیین شده در23 برنامة ورزشی مثل ورزش و مردم، دیدار در وقت اضافه، ورزش2 ، صبح آمد، رخصت، نود، دایرة طلایی، ورزش از نگاه 5 ، ورزش ما و ... مشاهده شد و بر اساس مدت زمان پخش با استفاده از نرم‌افزار SPSS و از طریق محاسبه میانگین‌ها و درصدگیری ‌مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که به‌طور کلی برنامه‌های ورزشی سیما در مقوله‌های تعیین شده از نظر میزان توجه و مدت زمان پخش با یکدیگر متناسب نیستند. بنابراین، محقق پیشنهاد می‌کند، بازنگری در میزان پخش انواع برنامه‌های ورزشی و تناسب آنها با یکدیگر با اولویت ورزش پایه و ورزش همگانی به‌عنوان زیرساخت ورزش قهرمانی و سلامتی عمومی لازم و ضروری است.