ساخت و اعتباریابی سنجه میزان پایبندی به اصول کسب‌وکار حلال

Abstract

هدف کسب‌وکارها از نگاه اسلام، کسب سود حلال است. این امر مستلزم پایبندی کسب‌و‌کارها به بایدها و نبایدهایی است که در دین برای فعالیت‌ آنها بیان شده است. این پژوهش به دنبال طراحی سنجه‌ای برای اندازه‌گیری میزان پایبندی کسب‌وکارها به اصول کسب‌وکار حلال در صنعت خرده‌فروشی است. برای این منظور از روش تحقیق آمیخته در دو فاز کیفی و کمی استفاده شده است که در فاز کیفی به طراحی مدل پرداخته شده است. برای این منظور از طریق مرور پیشینه، اصول کسب‌وکار حلال احصا و مدل کیفی ساخته می‌شود. در فاز دوم، برای بررسی اعتبار ابزار اندازه‌گیری از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی و نرم‌افزار Smart PLS استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، مشتریان فروشگاه‌های خرده‌فروشی‌های کوچک در شهر یزد است که 384 نفر نمونه به صورت تصادفی در دسترس و از طریق ارسال پرسشنامه در فضای مجازی انتخاب شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که کسب‌وکار حلال شامل پنج بعد اصلی است که عبارت‌اند از: شاخص‌های مربوط به تبلیغات، شاخص‌های مربوط به توزیع، شاخص‌های مربوط به قیمت، شاخص‌های مربوط به کارکنان و شاخص‌های عمومی در کسب‌وکار حلال. در نهایت اعتبار مدل و شاخص‌های مربوط به تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم، بررسی و نتایج حاصل معتبربودن سنجه ساخته‌شده را که شامل 29 گویه است را تأیید می‌کند. در گام سوم، با استفاده از سنجه طراحی‌شده، وضعیت موجود پایبندی به کسب‌وکار حلال در جامعه مورد مطالعه اندازه‌گیری و تحلیل شد.