بهبود دقت برآورد دبی با تلفیق روش‏های هیدرولوژیکی و داده‌های سنجش‌ازدور با تاکید بر نقش بافت خاک و کاربری اراضی در حوضه‏ های فاقد آمار هیدرومتری

Abstract

مدیریت مؤثر منابع آب در مناطق با داده‌های هیدرومتری محدود، نیازمند استفاده از روش‌های نوین و ترکیبی است که به بررسی دقیق‌تر دینامیک‌های هیدرولوژیکی بپردازند. این پژوهش به بررسی و تحلیل برآورد دبی زیرحوزه‌های دز در استان لرستان می‌پردازد. ابتدا با اتکا به داده‌های ماهواره‌ای سنتینل 1 و 2 و بهره‌گیری از شاخص‌های SRCI و BI نقشه‌ی بافت‌های خاک، کاربری اراضی و نقشه شماره منحنی (CN) استخراج گردید. در ادامه، با تکیه بر داده‌های بارش و دبی از سال 1371 تا 1402 و تحلیل آماری، دوره بازگشت بارش و دبی زیرحوزه‌های موردمطالعه با بهره‌گیری از نرم‌افزار ایزی فیت محاسبه گردید. دبی هر زیر حوزه با استفاده از روش SCS و رگرسیون چندمتغیره تخمین زده شد. نتایج نشان داد رگرسیون چندمتغیره باتوجه‌به مقادیر آماره دوربین واتسون (1/74) آماره‌های ضریب تعیین 0/768 میانگین مربعات خطا 17/88و نش ساتکلیف 0/758 در دوره بازگشت 2 ساله مناسب‌ترین دوره بازگشت جهت تخمین دبی ایستگاه‌های فاقد آمار در زیرحوزه‌های دز در استان لرستان می‌باشد. به‌طورکلی، این پژوهش شیوه‌های کارآمدی را برای مدیریت منابع آبی و بهینه‌سازی هیدرولوژیکی در استان لرستان ارائه می‌دهد و توصیه می‌شود جهت صرفه جویی در هزینه و زمان از رگرسیون چندمتغیره برای تخمین دبی در زیرحوزه‌های آبخیز فاقد آمار بهره‌برداری گردد.