بررسی تغییرات برخی ترکیبات اسانس و مواد موثره گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) در اثر کاربرد برگی اسید هیومیک و گونه های مایکوریزا

Abstract

به منظور بررسی محلولپاشی اسید هیومیک و قارچ مایکوریزا بر گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سالهای زراعی1400-1399 و 1401-1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه گونه قارچ مایکوریزا (شاهد، Glomus mosseae، G.etunicatum و G. intraradices) و سطوح کود اسید هیومیک (شاهد، 150 و 300 میلی‌گرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد اثر مایکوریزا و اسید هیومیک بر مقادیر کلروفیل a و b معنیدار شد. بیشترین میزان کاروتنوئید نیز از کاربرد 300 میلیگرم در لیتر اسید هیومیک و مایکوریزا G. mosseae بدست آمد که نسبت به شاهد 256 درصد افزایش را نشان میداد. بیشترین میزان ترکیبات فنلی از کاربرد 300 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک و بدون تلقیح بدست آمد ولی تیمارهای اسید هیومیک با تیمار مایکوریزا G. mosseae تفاوت معنی‌داری نشان ندادند. همچنین اثر متقابل مایکوریزا و اسید هیومیک بر عملکرد اسانس و ترکیبات اسانس لیمونن و لینالول در سطح یک درصد معنی‌دار شد. بیشترین عملکرد اسانس از تیمار 150 میلی گرم اسید هیومیک و کاربرد مایکوریزا G. mosseae بدست آمد که نسبت به تیمار شاهد 254 درصد افزایش را نشان داد. بیشترین میزان لیمونن و لینالول از کاربرد 300 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک و مایکوریزا G. mosseae بدست آمد که نسبت به شاهد بهترتیب 250 و 280 درصد افزایش را نشان می داد. با توجه به نتایج بدست آمده کاربرد مایکوریزا و اسید هیومیک بر افزایش ترکیبات مواد موثره اثر مثبت دارد