عدم کارایی نانواکسیدروی در ایجاد مقاومت به تنش خشکی در نهال‌های یک‌ساله آتریپلکس (.Atriplex canescens (Pursh) Nutt)

Abstract

سابقه و هدف: با توجه به مقدار اندک نزولات آسمانی و وقوع خشک‌سالی‌ها، انجام طرح‌های بنیادین و شناسایی شیوه‌های نوین با هدف کاهش اثرات خشکی بر منابع تولید علوفه در کشوراهمیت ویژه‌ای دارند. ازجمله گیاهانی که به‌طور گسترده برای احیا مناطق بیابانی و مرتع‌کاری در ایران از سال‌های گذشته استفاده شده است، آتریپلکس (.Atriplex canescens (Pursh) Nutt) است.مواد و روش‌ها: به‌‌منظور بررسی اثرات نانواکسید‌‌روی بر متغیرهای رویشی و فیزیولوژیکی نهال‌‌های یک‌ساله آتریپلکس و کارایی آن در ایجاد مقاومت به تنش خشکی در این گیاه، آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل نانواکسیدروی با غلظت‌های صفر، 30، 100، 300 و 1000 میلی‌‌گرم بر لیتر و آبیاری در چهار سطح 20، 40، 60 و 80 درصد ظرفیت زراعی بود.نتایج: نتایج نشان داد که با کاهش رطوبت خاک، صفات رویشی نهال‌‌ها شامل تعداد شاخه، تعداد برگ، رشد قطری، وزن‌های تر و خشک اندام‌های هوایی و وزن‌های تر و خشک ریشه کاهش می‌یابند. به‌نحوی‌که بیشینه این مشخصه‌ها در تیمار آبیاری 80 درصد و کمترین آن در 20 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. با افزایش تنش خشکی، ویژگی‌های فیزیولوژیکی برگ مانند کلروفیل a، کلروفیل کل، کارتنوئید و پرولین به‌طور معنی‌داری افزایش ‌یافتند. نتایج بررسی اثر نانواکسیدروی بر صفات رویشی و فیزیولوژی نهال‌های آتریپلکس نیز نشان داد که این نانوذره فقط بر کلروفیل a، کلروفیل کل و پرولین، اثر معنی‌دار داشت. به‌نحوی‌که بیشترین مقدار این صفات در نهال‌های شاهد و کمترین آن‌ها در تیمار نانواکسیدروی با غلظت 1000 میلی‌گرم بر لیتر مشاهده شد.نتیجه‌گیری کلی: در کل، به‌دلیل اثرات بسیار ناچیز نانواکسیدروی، استفاده از آن برای افزایش مقاومت به تنش خشکی آتریپلکس پیشنهاد نمی‌شود.