ارزیابی اثر غلظت‌های مختلف آهن و روی محلول غذایی بر عملکرد، محتوای بیوشیمیایی و مواد مغذی اسفناج (Spinacia oleracea L.) در شرایط کشت بدون خاک

Abstract

اسفناج (.Spinacia oleracea L)، یکی از غنی‌ترین سبزی­ های برگی است که توسط مردم جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. تأمین مواد مغذی در سیستم کشت بدون خاک می‌تواند بر محتوای مواد مغذی، طعم، بافت و سایر ویژگی‌های اسفناج تأثیر بگذارد. در مطالعه­ ی حاضر جهت بررسی اثرات غلظت عناصر روی و آهن محلول غذایی بر اسفناج تحت کشت بدون خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در سال 1400 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه مراغه انجام شد. تیمارها شامل آهن (3، 6 و 12 میلی‌گرم‌درلیتر)، و روی (0/22و 10 میلی‌گرم‌درلیتر) بودند. نتایج به‌دست آمده نشان داد؛ تیمارهای 6 میلی‌گرم‌درلیتر آهن+5 میلی‌گرم‌درلیتر روی عملکرد گیاه و اندازه برگ، رنگدانه‌های فتوسنتزی، پروتئین محلول کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی کل را بهبود بخشید اما افزایش غلظت تیمارها کاهش این صفات را در پی داشت. همچنین تیمارهای ترکیبی 12 میلی‌گرم‌درلیتر آهن+ 10 میلی‌گرم‌درلیتر روی، و 6 میلی‌گرم‌درلیتر آهن+10 میلی‌گرم‌درلیتر روی باعث تغییر کمتری در کربوهیدرات‌ محلول کل برگ نسبت به غلظت‌های پایین‌تر شد. کاربرد آهن و روی به‌صورت همزمان باعث افزایش روی، منگنز و مس در برگ و ریشه شد، اما کاربرد روی در غلظت‌های بالاتر باعث کاهش میزان عناصر به‌ویژه آهن برگ و ریشه شد. بر اساس نتایج به‌دست آمده می‌توان بیان کرد تیمارهای ترکیبی آهن و روی بهتر از تیمارهای جداگانه عمل کرده و اثرات بهبود دهندگی بیشتری داشتند و تیمار 6 میلی‌گرم‌درلیتر آهن به همراه 5 میلی‌گرم‌درلیتر روی بهترین تیمار معرفی گردید.