بررسی و اولویت گذاری عوامل کلیدی موفقیت آینده‌نگاری راهبردی در صنایع و سازمان‌های ایران

Abstract

هدف: این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت‌بندی عوامل کلیدی موفقیت در مراحل فرایند آینده‌نگاری راهبردی شامل پیش آینده‌نگاری، آینده‌نگاری و پسا آینده‌نگاری انجام شده است و تمرکز آن بر صنایع و سازمان‌های فعال در کشور ایران است.روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی است. ابتدا به شیوۀ کتابخانه‌ای و با لحاظ مراحل سه‌گانه فرایند آینده‌نگاری راهبردی، 43 عامل اثرگذار در موفقیت این فرایند شناسایی شدند (پیش‌آینده-نگاری:14عامل؛ آینده‌نگاری: 16عامل؛ پساآینده‌نگاری: 13عامل). در ادامه برای اولویت‌بندی عوامل شناسایی شده، به روش «انتخاب مبتنی بر معیار» 68 نفر از 28 صنعت مختلف گزینش شدند و با کمک ابزار پرسشنامۀ بسته، آراء آنها بر روی طیف پنج‌تایی لیکرت گرداوری شد.یافته‌ها: یافته‌های تحقیق، ضمن تایید اثرگذاری این عوامل در فرایند آینده‌نگاری راهبردی بر پایه آزمون تی-استیودنت، نشان می‌دهند که بر اساس مقادیر «شاخص ضریب تغییرات» درمرحله پیش آینده‌نگاری: 1)ایجاد توازن میان اکتشاف و بهره‌برداری(260/0) 2)برپایی کارگاه‌های آموزشی(276/0) 3)اعتماد سازی(283/0)، در مرحله آینده‌نگاری: 1)شناسایی و توجه به نقاط عطف(179/0) 2)طراحی پرسش‌های چه میشود-اگر(189/0) 3)تمرکز بر پیامدهای دسته دوم و سوم(224/0) و در مرحله پسا آینده‌نگاری: 1)تعیین چارچوب بنیادین برنامه ریزی(193/0) 2)پایش و بازخورد مستمر(206/0) 3)سرمایه‌گذاری روی یک ایده غیرمحتمل(209/0) عوامل کلیدی و اولویت‌دار در فرایند آینده‌نگاری راهبردی هستند.نتیجه‌گیری: دستیابی به عوامل کلیدی اثرگذار در فرایند آینده‌نگاری راهبردی، می‌تواند مدیران و برنامه‌ریزان را در راستای تخصیص بهینه منابع و زمان برای طراحی و پیاده‌سازی موفق این فرایند یاری دهد.